Ieder jaar geven woningcorporaties miljoenen uit aan de verduurzaming van hun bezit. Maar hebben al die investeringen wel het gewenste effect? Of kun je met andere keuzes nóg meer verduurzaming én wooncomfort realiseren? Woonstichting JOOST uit Boxtel hield haar verduurzamingsprojecten tegen het licht en deelt met ons de uitkomsten. Een gesprek met Adviseur Duurzaamheid Linda Tuijt en Manager Vastgoed & Projectontwikkeling Joost Huijbregts.
De verduurzamingsuitdagingen waar JOOST mee te maken heeft zijn groot en divers, begint Linda het gesprek: “Vorig jaar is de druk vanuit de Nationale Prestatieafspraken opgevoerd. Zo moeten onder andere de woningen met een slecht energielabel versneld uitgefaseerd worden en is er vanaf 2026 de verplichting om de cv-ketel te vervangen voor een duurzaam alternatief. Ook zijn de vragen van huurders voor isolatie en zonnepanelen toegenomen. De uitdaging is om een logische fasering aan te brengen in de verduurzaming van onze woningen. We versnellen, maar kunnen niet alle woningen in één keer aanpakken. Ook hoeft niet alles naar hetzelfde niveau. In woningen die tot na 2050 in verhuur blijven, voeren we bijvoorbeeld andere maatregelen uit dan bij woningen die eerder gesloopt worden.”
Gelijkmatig verduurzamen
Woonstichting JOOST ontstond vier jaar geleden uit de fusie van Kleine Meierij en St. Joseph. “Dat heeft ertoe geleid dat het ene deel van ons bezit er energetisch beter bijstaat dan het andere,” licht Joost de organisatiestrategie toe. “We willen het bezit zo gelijk mogelijk verduurzamen waarbij isoleren de basis is. Jaarlijks voeren we renovatieprojecten uit, maar daarnaast hebben we er bewust voor gekozen om het enkel en oude dubbel glas zo snel mogelijk uit ons bezit te krijgen. Dit doen we tijdens de schilderbeurt. Hiermee helpen we veel bewoners. Het plan is om hierop volgend een ‘dakenstroom’ op te zetten waardoor we dit onderdeel op grote schaal kunnen isoleren. De doelen die we momenteel stellen zijn: jaarlijks 750 woningen op ten minste één onderdeel isoleren en op 300 woningen zonnepanelen plaatsen. Op andere thema’s zoals het toepassen van goede circulaire materialen en het inrichten van voortuinen doen we ook steeds meer.”
Inzicht in de strategie
Om daarnaast inzicht te krijgen van het effect van de verduurzamingsstrategie, heeft JOOST ervoor gekozen woningen na een project te evalueren. Joost: “Hierbij kijken we niet alleen naar het effect op het energieverbruik, maar ook op het comfort. Zo krijgen we antwoord op vragen als: investeren we in de goede dingen, wordt het goed uitgevoerd én wat doet het met de bewoner? We kopen wel al jaarlijks de energieverbruiken van Enexis in, maar deze data is niet erg actueel en is ook alleen in clusters van minimaal tien woningen opvraagbaar. De data is voldoende voor een beeld op hoofdlijnen, maar wij wilden meer gevoel krijgen bij het effect van onze projecten.”
Evaluatie
Voor de evaluatie heeft JOOST de samenwerking opgezocht met Route Nul, een zusterbedrijf van Republiq. Linda daarover: “Samen met Route Nul zijn we tot een aanpak gekomen die antwoord geeft op onze vragen. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is dat we het in wilden steken vanuit een leertraject intern en met onze aannemers. Er zijn vijf projecten geselecteerd en binnen die projecten is telkens één woning gekozen om helemaal door te meten. Onder andere de staat van de luchtdichtheid, ventilatie en isolatie is gemeten. Van iedere woning is ook een digitaal model gemaakt. Hiermee is bepaald welk energetisch effect haalbaar zou zijn met de uitgevoerde verduurzamingsmaatregelen. Tot slot zijn de bewoners bevraagt naar het gebruik van de woning, comfort en meterstanden voor en na het project. De combinatie van praktijk, theorie en bewonerservaring levert waardevolle inzichten op. Route Nul presenteerde de resultaten aan de projectleiders en -opzichters van JOOST. De projectleiders hebben de bevindingen vervolgens weer één op één besproken met de betrokken aannemers. Ter afronding van het onderzoek heeft Route Nul de resultaten samengevat als leerpunten en voor alle betrokkenen gepresenteerd.”
Luchtdichtheid, ventilatie en cv
Enkele algemene verbeterpunten die voor de Brabantse corporatie naar voren kwamen gingen over luchtdichtheid, ventilatie en de cv. “Op luchtdichtheid stuurden we nog niet in alle projecten,” licht Linda toe. “De meetresultaten laten goed zien hoe belangrijk dat is. Dat gaan we dus zeker meer borgen in nieuwe projecten. We willen standaard een woningdoormeting vooraf en achteraf uitvoeren bij een modelwoning. Dan kunnen we goed beoordelen of de juiste maatregelen gekozen zijn en of het goed is uitgevoerd. De oplossingen zullen we ook meer gaan zoeken in bijvoorbeeld tapen, in plaats van kitten.”
“Ventilatie in een geïsoleerde woning is daarnaast noodzakelijk om een gezonde woning te houden. Balansventilatie heeft met het oog op de toekomst van luchtdicht bouwen zeker de voorkeur boven mechanische ventilatie met roosters in het glas. Zo’n installatie is echter moeilijk te realiseren in een bestaande bewoonde woning. We zullen hier meer kennis en ervaring in moeten opdoen voordat het de standaard is die we toepassen. Daarnaast is het waterzijdig inregelen van de radiatoren ook een aanbeveling die we hebben gekregen. Hierdoor wordt de warmte over alle radiatoren voldoende verdeeld. Dit is belangrijk voor het comfort van de bewoner en een efficiënte werking van het verwarmingssysteem. Een advies waar we zeker wat mee gaan doen.”
Daadwerkelijk energieverbruik
Een andere – niet bouwkundige – aanbeveling waar JOOST mee aan de slag gaat, is inzicht krijgen in het daadwerkelijke energieverbruik van huurders. Zowel voor als na de renovatie. Joost: “Uit de reacties op de vragenlijst bleek dat veel bewoners hun energieverbruik niet weten. Hiervoor willen we gaan samenwerken met een zogeheten ODA, Overige Diensten Aanbieders. Dit is een partij die gemachtigd is om meterstanden uit te lezen mits de bewoners hier toestemming voor geven. We kunnen deze informatie gebruiken voor ons beleid, maar bewoners kunnen zelf ook meer inzicht krijgen via een energiedashboard.”
Aan de slag met verbeterpunten
Op de vraag of de evaluatie heeft geholpen de stap van plan naar uitvoering beter in te richten, antwoordt Joost met een volmondig ja: “De constateringen zijn erg leerzaam. Soms was iets zoals kierdichting geen specifiek onderdeel van de vraag die we hebben gesteld aan de aannemer, is de materiaalkeuze niet de beste geweest of is er iets niet helemaal goed uitgevoerd. In de afsluitende bijeenkomst werd ook gezegd ‘Het is een puzzel die je met elkaar legt in elk project’. We hebben elkaar hierbij nodig en het meedenken van de aannemer en een partij als Route Nul is heel belangrijk om uiteindelijk het energieverbruik omlaag te krijgen en het comfort omhoog.”
Linda knikt instemmend: “Het is een verfrissend, open en leerzaam traject geweest. Iedereen ziet verbeterpunten die we in nieuwe projecten meer aandacht zullen geven. Daarbij is het zaak het goede gesprek met elkaar te voeren als opdrachtgever en aannemer. Door vooraf in de praktijk te meten komen we tot het beste plan met aandacht voor de uitvoering. Zo kunnen we nog meer betekenen voor onze huurders zonder dat dit tot hogere investeringen leidt.”
Bron: CorporatieMedia, Foto: Woonstichting JOOST
Wat is het toch ieder jaar een voorrecht om CorporatiePlein te mogen organiseren. En wat was deze 13e editie - afgelopen…
www.corporatieplein.nl
CorporatieGids Magazine Maart 2024 - Huurderstevredenheid Inhoud Cécile Engelsma (WormerWonen): Huurderstevredenheid draagt bij aan ons bestaansrecht…
Zoek en vind leveranciers en adviesbureaus die IT-diensten en oplossingen aanbieden aan woningcorporaties.
