Dit jaar verscheen voor de drieëntwintigste keer de wTCO-benchmark, gericht op de ICT-kosten, ICT-volwassenheid én de laatste ICT-trends in de corporatiesector. De grootste conclusie? De kosten van ICT zijn in boekjaar 2023 fors gestegen, met bijna 12 procent. CorporatieGids Magazine ging in gesprek over de belangrijkste resultaten met Partner Martijn Videler en Business Consultant Allard Dolron van VVA, één van de partijen achter de benchmark.
Over de sterk gestegen ICT-kosten in de sector zegt Martijn: “We zien met name op het onderdeel ERP dat de kosten omhoog zijn geschoten. Dit hoeft op zichzelf overigens niet problematisch te zijn, als zich dat terugbetaalt in bijvoorbeeld de kwaliteit van je dienstverlening. Of als ICT wordt ingezet om efficiënter te werken. In de Innovatiemonitor – een nieuw onderdeel in de benchmark dat kijkt naar innovaties in de sector – was te zien dat RPA al behoorlijk ingeburgerd begint te raken en dat vind ik een mooi voorbeeld waarbij ICT aan beide doelen kan bijdragen.”
Dubbele kosten
De sterk gestegen ERP-kosten verklaart Allard deels door de omarming van SaaS in de ERP-markt: “ERP-leveranciers hebben opnieuw gekeken naar hun businessmodellen, ook omdat ze nu meer en andersoortige diensten leveren dan de software alleen. De corporaties die kiezen voor een andere ERP-leverancier hebben daarnaast vaak overlap in de contracten met de oude en nieuwe leverancier en aanzienlijke migratiekosten, die we terugzien in de afschrijvingskosten.”
“In het verlengde daarvan zien we nog iets opvallends: dubbele kosten bij de keuze voor SaaS in het algemeen, ook los van het ERP. Veel corporaties migreren hun applicaties naar cloud- en SaaS-oplossingen. De leveranciers belasten de diensten die ze leveren voor de hosting en securitymaatregelen door aan de klant. Maar de corporaties hebben hun contract met de kantoorautomatiseringspartij daar nog niet op afgeschaald. Dit leidt – tenminste tijdelijk – tot dubbele kosten. Omdat veel corporaties bezig zijn of plannen hebben om hun kantoorautomatisering opnieuw aan te besteden, verwachten we op termijn een daling van deze kosten te zien.”
Blijvende stijging
Ook voor dit jaar verwacht Martijn opnieuw een stijging in de kosten, al dan niet minder hard dan in 2023: “De inflatiecijfers – die ook aandeel hebben gehad in de stijgende kosten – dalen en ik verwacht een aanzienlijke daling op de contractkosten met hosting- en kantoorautomatiseringspartijen. Hoewel het nog enkele jaren kan duren voordat de hele sector haar contracten heeft afgeschaald. Anderzijds is de verwachting dat investeringen in innovaties verder blijven toenemen. De ICT-kosten nemen dan toe, terwijl de baten elders in de organisatie worden benut.”
Innovatiemonitor
In de wTCO-benchmark is ook gekeken naar de status en potentie van veelbelovende innovatiethema’s. Allard: “Sommige ontwikkelingen laat de sector, althans momenteel, aan zich voorbijgaan. Zoals blockchain, 3D-printing en virtual reality. Corporaties oriënteren zich meer op wachtwoordmanagers, de Baseline Informatiebeveiliging Corporaties (BIC) 4.0, apps voor huurders en generatieve AI. In productie zien we SaaS op grote schaal terug, net als de toepassing van de VERA-ketenstandaard en digitale handtekeningen. De grootste meerwaarde en potentie binnen nu en vijf jaar zien de corporaties momenteel in RPA, process mining en data science. Neem bijvoorbeeld dat laatste: data science is een relevant thema omdat corporaties baat kunnen hebben bij het herkennen van patronen en het doen van voorspellingen. Bijvoorbeeld om het juiste moment van onderhoud te bepalen, capaciteitsinschattingen te maken of de meest kansrijke betalingsregeling in te schatten.”
Groene IT
Het koppelen van duurzaamheid aan IT is iets wat lastig blijkt, zo leren de uitkomsten van de benchmark. Martijn: “Corporaties vragen hun IT-leveranciers nog niet om inzicht te geven in hun bewustzijn en handelen op dit thema. Een vraag als ‘welk deel van de afgenomen stroom is groen’, zou mogelijk al tot nadenken stemmen. Mogelijk dat de introductie van ESG-rapportages met informatie over de milieu-impact van organisaties, een versnelling gaat geven aan groene IT.”
Informatiebeveiliging
Meer aandacht is er volgens Allard voor informatiebeveiliging, bijvoorbeeld door middel van de eerdergenoemde BIC 4.0. “Dit is een mooi voorbeeld van een sectorbreed initiatief om de eerdere handreiking te herijken voor het op orde krijgen van informatiebeveiliging. Een thema dat na de grote corporatiehack van 2022 veel meer in de belangstelling staat. En terecht, want de gevolgen kunnen immens zijn.”
“Volgens de benchmark geven corporaties gemiddeld zo’n 3,5 procent van hun budget uit aan informatiebeveiliging. Dat kleine percentage komt onder andere omdat informatiebeveiligingskosten voor een deel besloten zitten in IaaS- en SaaS-kosten. Het deel dat corporaties zelf in de hand hebben, gaat de komende jaren naar verwachting stevig stijgen. Met name op het gebied van preventie is nog veel te doen, zowel organisatorisch, technisch als op het gebied van awareness.”
Laaghangend fruit
Opvallend is dat de helft van de corporaties aangeeft nog niet bezig te zijn met awarenessprogramma’s. Martijn daarover: “Het is algemeen bekend dat het overgrote deel van cyberincidenten een oorzaak hebben in het menselijk handelen. Daarmee zie ik het structureel besteden van aandacht hieraan als laaghangend fruit. Het is direct aan te pakken met potentieel veel impact. Ook de kosten van zulke programma’s vallen doorgaans in het niet bij de overige securitymaatregelen, die wel echt aan kunnen tikken. Denk aan bijvoorbeeld de SOC/SIEM-diensten of off-site immutable back-ups.”
Benchlearning
Op de vraag wat deelnemende corporaties én de sector van de benchmark kunnen leren, zegt Allard: “Het voornaamste is ‘benchlearning’. Oftewel: leren door te vergelijken. Door met elkaar in gesprek te gaan over de uitkomsten, kom je erachter wat verklaringen zijn voor verschillen in kosten. Ook geeft het je inzicht in waar samenwerking mogelijk is of waar standaarden die je samen opstelt je vooruit kunnen helpen. Zo is de referentiearchitectuur CORA ooit ook ontstaan uit een initiatief van benchmarkdeelnemers.”
Speciaal thema
Voor het komende jaar verwacht Martijn enerzijds kostendalingen doordat dubbele hostingkosten zullen afnemen. “Al is het de vraag of dit al zichtbaar gaat zijn voor het boekjaar 2024. Per saldo verwachten we opnieuw een kostenstijging te gaan zien, maar waarschijnlijk niet zo sterk als in 2023. AI is daarnaast het speciale thema voor de komende benchmark. Welke investeringen zijn daar in 2024 in gedaan en wat zijn de verwachte opbrengsten? Corporaties die willen deelnemen aan de sectorbrede ICT-benchmark kunnen zich nu inschrijven.”
Bron: CorporatieGids Magazine, Foto: Else Loof
Zoals ieder jaar was het een voorrecht om CorporatiePlein te mogen organiseren. En de 2024-editie, de veertiende van het…
www.corporatieplein.nl
CorporatieGids Magazine - November 2024 Inhoud Ferry van der Pal (Wonen Wateringen): Fusie leidt tot betere bijdrage aan de volkshuisvestelijke opgave…
Zoek en vind leveranciers en adviesbureaus die IT-diensten en oplossingen aanbieden aan woningcorporaties.
