Monique Govers stapte in mei over van Omnia Wonen naar Florence, een zorgorganisatie voor ouderen in de regio Haaglanden. CorporatieGids Magazine zocht de oud-corporatiebestuurder op voor een terugblik op dertig jaar volkshuisvesting en een vooruitblik op het verbinden van Florence met woningcorporaties, gemeentelijke overheden, welzijnsorganisaties en marktpartijen. “Het is tijd voor de best mogelijke brug tussen wonen en zorg.”
Na dertig jaar trekt Monique met het verlaten van Omnia Wonen de deur van de corporatiesector achter zich dicht. “Volkshuisvesting is en blijft mooi en dankbaar werk. Niet iedereen ziet dat, totdat ze zelf in de sector komen werken. Helaas heeft er zeker de laatste jaren een behoorlijke afbraak plaatsgevonden. Er is zelfs een situatie van woningnood ontstaan waarover we ons nu verbazen. Iedereen, behalve de mensen die bij woningcorporaties werken dan.”
Oorzaak woningnood
“De huidige woningnood is voor een belangrijk deel een door de politiek gecreëerd probleem,” zegt Monique. “En aangezien wij de politici kiezen, gaan wij als samenleving ook niet vrijuit. Als je je bedenkt dat je de bevolkingsontwikkeling jaren van tevoren heel goed kunt inschatten, dan weet je hoeveel woonruimte er tien jaar later nodig is. De economische situatie is in de afgelopen tien jaar voorspoedig geweest. En toch hebben we te maken met mensen die de huur niet kunnen betalen en voedselbanken nodig hebben. Dat vind ik schrijnend in een land dat nota bene tot de rijkste landen van de wereld behoort.”
Echte volkshuisvester
Al stapt ze over naar de zorg, Monique blijft een volkshuisvester in hart en nieren. “De woningnood is iets dat mij echt raakt. Dat geldt trouwens ook voor het feit dat we als sector écht beter moeten uitleggen wat we Nederland brengen. Want wij hebben geen achterstandswijken in Nederland. Ook in de grootste zogenoemde achterstandswijk van Nederland kun je gewoon goed wonen.”
Wet- en regelgeving
“Even voor de duidelijkheid, ik ben zeker niet cynisch,” gaat Monique verder. “In de nieuwe Woningwet zitten ook goede dingen. De verhuurdersheffing heeft er ook voor gezorgd dat de corporaties weer een efficiëntieslag hebben gemaakt. Maar als ik alle plus- en minpunten van het gevoerde beleid op een rijtje zet, dan denk ik wel dat we achteruit aan het kwakkelen zijn. We zitten nu dus in een situatie met woningnood. Met echt verduurzamen van de woningen moeten we nog beginnen. En daar komt de vergrijzing nog bovenop. Dus ja, er zijn veel belangrijke dingen te doen. Dat maakt het voor mij juist zo betekenisvol.”
Trots
Op de vraag op welke activiteiten bij Omnia Wonen Monique trots is, antwoordt ze: “Ik ben heel trots op het recente visitatierapport waarin staat: ‘Omnia Wonen presteert naar vermogen’. Meer kun je namelijk niet doen. Daarnaast ben ik ook bijzonder trots op de vele medewerkers die hebben geëxcelleerd in alle ontwikkelingen die plaats hebben gevonden. En mijn betrokkenheid als initiator en leermanager bij de opleiding Succesvol Besturen van Woningcorporaties die geleid heeft tot een enorme toename van vrouwelijke bestuurders in de sector, geeft natuurlijk ook nog steeds een goed gevoel.”
Brug wonen & zorg
Bij Florence gaat Monique een brug bouwen tussen wonen en zorg. Op de vraag hoe die brug eruit ziet en wat de pijlers zijn, zegt ze: “Een goed voorbeeld is dat de wet- en regelgeving beter op elkaar afgestemd moet worden. Al is het alleen maar het afstemmen van de terminologie. Je kunt elkaar maar moeilijk begrijpen als je blijft hangen in specifiek jargon. Taal is dus een belangrijke pijler. Maar ook het vraagstuk van de vergrijzing ga je als zorgorganisatie niet alleen oplossen, want er zijn gewoon te weinig arbeidskrachten. Willen we handen en voeten geven aan het credo van Florence – Het leven leiden wat je lief is – dan zullen we samen met de (lokale) overheid, woningcorporaties en welzijnsorganisaties de handen ineen moeten slaan. Een beter begrip van elkaars doelen en de overlap daarin zie ik dan ook als een tweede pijler.”
Denk groot en meervoudig
Ze vervolgt: “Verder moeten we veel meer in het groot, meervoudig en over sectoren heen denken. Je ziet nu bijvoorbeeld dat gemeenten samen met woningcorporaties en met marktpartijen werken aan stedelijke ontwikkeling. Grote zorgorganisaties zoals Florence zitten bij deze gesprekken niet aan tafel. En dat zou wel moeten omdat het ook over hun – toekomstige – cliënten gaat die in de woningen gaan wonen. Mensen met zorgbehoeften.”
“Daarnaast moeten we ook meervoudig gaan kijken. Florence heeft bijvoorbeeld voor een deel verouderd vastgoed. Nu kun je in deze tijd redelijk makkelijk een pand verkopen. Het College sanering komt dan vervolgens beoordelen of de hoogste prijs wel binnengehaald is. Die insteek is te beperkt. Ik ga veel liever de discussie aan of het hoogste maatschappelijke rendement bereikt is bij een verkoop. Dat is precies wat ik ga doen in de regio Haaglanden. Mijn hand uitsteken naar gemeentes, woningcorporaties en andere partijen en kijken wat we samen kunnen bereiken.”
Wonen met een Plus
Moniques nieuwe werkgever Florence richt zich ook op ‘nieuwe’ woonvormen, waaronder Wonen met een Plus. Monique is daar enthousiast over: “In grote lijnen komt dit neer op hoe je mensen met een zorgvraag zo lang als mogelijk zelfstandig comfortabel thuis kunt laten wonen. Je kunt dan denken aan een gemengd buurtje waar jong en oud naar elkaar omzien. Het voordeel voor starters is dat ze lage woonlasten hebben en het voordeel voor de oudere bewoners is dat ze afleiding en lichte hulp hebben. Een echte win-win situatie.”
Niet altijd nieuwbouw
“Je hebt vaak helemaal geen nieuwbouw nodig hebt om dit soort initiatieven te ontplooien,” vervolgt ze. “Zo kan ik me voorstellen dat jongeren in een apart deel van een afgeschreven verzorgingstehuis gaan wonen en oudere één- en tweepersoonshuishoudens in een ander deel. Door creatief gebruik te maken van bestaande panden en woningen, kunnen we ver komen samen. Dat vereist wel goede wil van overheidsinstanties om ruimte te bieden en regels los te laten.”
Thema’s en oplossingen
Ook bij Florence blijven de thema’s woningnood, betaalbaarheid, kwaliteit en vergrijzing voor Monique belangrijk. Op de vraag in welke richting ze oplossingen zoekt voor deze vraagstukken, zegt ze: “De grote oplossing is dat we het systeemdenken los moeten laten. Dus minder systeem, meer creativiteit. Ook goed in verbinding zijn met bewoners en hun familie. Ze zijn allemaal meer dan een cliënt of huurder. Mensen weten echt heel goed wat ze willen. Behandel ze dan ook zo en luister naar ze. Wij zijn er als dienstverlenende organisaties voor de mensen, toch?”
“Ook belangrijk is dat we onze medewerkers als volwaardige professionals behandelen. Of je nu wijkbeheerder bent, woonconsulent of een wijkverpleegkundige, dat maakt niets uit. Het gaat mij om de mensen die hart hebben voor de bewoners en de organisatie. Zij moeten durven afwijken van de regels. Dat moet kunnen als er geen grote belangen geschaad worden en er daardoor wel beter voor mensen gezorgd wordt. Voor professionals die lef tonen heb ik groot respect. We moeten allemaal blijven nadenken wat het beste is in de situatie waarin je je bevindt.”
Klooster & Mgr. Blom Stichting
In haar laatste periode bij Omnia Wonen was Monique betrokken bij een project met zusters in een klooster in Amersfoort. Ze noemt het een bijzonder symbolische ontwikkeling dat belichaamt waarvoor ze staat. “Het gaat om de samenwerking van Omnia Wonen met de Mgr. Blom Stichting, Van Wijnen en Beweging 3.0. De kloosterzusters hebben besloten dat zij hun bezit aan de maatschappij willen teruggeven. Het klooster wordt verbouwd en er worden zo’n 250 woningen op het omringende terrein gebouwd. Ik ben bijzonder trots op deze transformatie omdat het alles in zich heeft. Zorgwoningen, kleine appartementen voor starters en grotere woningen voor gezinnen, zowel vrije sector als sociale huurwoningen. Dit alles omdat de zusters een juiste afspiegeling van de samenleving willen creëren op het terrein. Een fantastisch inclusief project.”
Afsluitend advies
De kloosterzusters raken wat Monique betreft de kern wat woningcorporaties en zorgorganisaties in de volle breedte moeten doen. “Bedenk nu hoe de situatie over tien jaar zal zijn en onderneem daar nu actie op. Ga als woningcorporaties en zorgorganisaties alsjeblieft niet wachten tot het te laat is. Het is alle hens aan dek om samen de maatschappelijke opgave behapbaar te houden. Samen hebben we alle kennis en ervaring die daarvoor nodig is in huis.”
Bron: CorporatieGids Magazine, Foto: Murk Feitsma
Wat is het toch ieder jaar een voorrecht om CorporatiePlein te mogen organiseren. En wat was deze 13e editie - afgelopen…
www.corporatieplein.nl
CorporatieGids Magazine Maart 2024 - Huurderstevredenheid Inhoud Cécile Engelsma (WormerWonen): Huurderstevredenheid draagt bij aan ons bestaansrecht…
Zoek en vind leveranciers en adviesbureaus die IT-diensten en oplossingen aanbieden aan woningcorporaties.
