Het fuseren van twee of meerdere woningcorporaties is de sector niet vreemd. Sinds 2021 hebben er negentien fusies plaatsgevonden. Wat beweegt een corporatie tot zo’n samensmelting en hoe leid je die in goede banen? CorporatieGids Magazine sprak erover met directeur-bestuurder Ferry van der Pal van Wonen Wateringen, die momenteel midden in een fusietraject zit met Wonen Midden-Delfland: “Met een fusie kunnen wij een grotere en betere bijdrage leveren aan de volkshuisvestelijke opgave in ons gebied.”
Ferry betrad zestien jaar geleden de corporatiesector, en werkte zich bij onder andere PWS Rotterdam, Havensteder en 3BWonen omhoog naar directeur-bestuurder bij Wonen Wateringen. Daarvoor was hij onder andere actief in de onderwijssector. “Wat mij vooral is bijgebleven is de stand van het informatiserings- en automatiseringsniveau,” begint Ferry het gesprek. “Dat lag in mijn beleving in het onderwijs op een hoger niveau. Destijds was er bijvoorbeeld een Hoger Onderwijs Informatie Architectuur, iets wat in de corporatiesector toen nog in de kinderschoenen stond. Überhaupt liep het informatiserings- en automatiseringsniveau achter op het onderwijs, waar op dat moment niet alleen bedrijfsmatig maar ook veel aandacht voor de toepassingen was. Thema’s als datasturing en serious gaming kregen al een plaats in het curriculum van opleidingen of werden ingezet om leerprocessen beter te faciliteren.”
Een veilig thuis
Uiteindelijk was de uitdaging waar corporaties voor staan hetgeen wat Ferry naar deze sector trok: “In mijn ogen is dat: ‘Hoe kunnen we als corporaties een belangrijke bijdrage leveren aan een veilige woon- en leefomgeving?’ Oftewel: een veilig thuis. Dat is in mijn ogen fundamenteel voor de persoonlijke ontwikkeling van mensen en hun toekomst. En hoe wij door goede huisvesting, aandacht voor leefbaarheid en het inzetten van eigentijdse communicatie hier een bijdrage aan mogen leveren. Daar een rol in kunnen spelen, geeft mij energie.”
Grotere bijdrage
Sinds mei 2019 is Ferry directeur-bestuurder bij Wonen Wateringen. Begin dit jaar besloot de corporatie samen met Wonen Midden-Delfland vanaf 1 januari 2025 te fuseren. “We zijn van mening dat we hiermee een grotere en betere bijdrage kunnen leveren aan de volkshuisvestelijke opgave in ons gebied,” zegt Ferry daarover. “Door qua omvang te groeien, verminderen we de organisatorische kwetsbaarheid én zijn we in staat om bepaalde kwaliteiten te ontwikkelen en aan ons te binden, waarmee we onze dienstverlening verder kunnen professionaliseren. Een bijkomend voordeel is dat onze financiële slagkracht toeneemt. Door een grotere portefeuille ontstaat meer leenvermogen en nemen de kasstromen toe. Die zijn nodig om een aandeel te kunnen leveren in het oplossen van het woningtekort.”
Hetzelfde DNA
De keuze om daarbij specifiek met Wonen Midden-Delfland te fuseren, komt voort uit de gelijkenissen tussen de twee corporaties, legt Ferry uit: “Als je kijkt naar de gemeenschappen die we bedienen en het type gemeente waarin we actief zijn, zijn er veel overeenkomsten. Het gaat beide om agrarische gemeenten, gekenmerkt door een kernenstructuur waar iedere kern weer haar eigen eigenschappen heeft. Beide organisaties zijn hier goed op ingespeeld.”
Successen gunnen
Op de vraag waar je eigenlijk begint wanneer je wilt fuseren, zegt Ferry: “Je wilt allereerst voelen of de ander er zin in heeft. Gunnen we het elkaar om van het traject een succes te maken? Het is daarbij belangrijk om de meer gevoelige onderwerpen – die over mensen en posities binnen de organisatie gaan – niet te schuwen. Wat verder belangrijk is, is dat de organisaties min of meer gelijkwaardig zijn qua omvang, waarden en financiën. Want anders is het gevoel van overname iets wat snel om de hoek kan komen kijken.”
Dezelfde inrichting
“Wat bijzonder is aan deze fusie, is dat beide organisaties al gezamenlijk – samen met nog vijf andere corporaties – hebben gekozen voor hetzelfde ERP-systeem en inrichting. Dit maakt dat met name de integratie van de bedrijfsvoering, maar zeker ook een aantal primaire processen zoals verhuur en onderhoud, minder ingrijpend zal zijn. Uiteraard zullen we daar waar mogelijk optimalisaties doorvoeren, maar hier ligt in de eerste fase niet de prioriteit.
“Overigens maken we ten aanzien van het onderhoudsproces wel een nadrukkelijke keuze. De wijze waarop de uitbesteding van onderhoud is georganiseerd bij Wonen Midden-Delfland werkt erg goed. We nemen dit succesverhaal dan ook graag over.”
Bewuste keuze
Daar tegenover staat dat de organisaties heel bewust hebben gekozen voor de ICT-inrichting van Wonen Wateringen. Ferry: “De belangrijkste reden daarvoor is dat Wonen Wateringen op dit moment haar ICT het meest geïntegreerd heeft en de informatievoorziening met behulp van digitale dashboards al ver heeft doorgevoerd. Maar omdat beide organisaties zoals gezegd gebruikmaken van hetzelfde ERP-systeem, maakt het verder niet wezenlijk uit of we voor het landschap van één van de twee partijen kiezen of een nieuw landschap inrichten.”
Aandacht voor inrichting
Bij de fusie is goed gekeken naar de wijze waarop de beide organisaties nu zijn ingericht, gaat Ferry verder. “Beide corporaties kennen een afdeling Wonen, Vastgoed en Bedrijfsvoering. Deze indeling blijft in de nieuwe organisatie ook zo. Een klein verschil zat in de organisatie van vastgoedontwikkeling. Die is nu ondergebracht bij de afdeling Vastgoed. Door dicht bij de oorspronkelijke structuren te blijven én het onderliggende functiehuis, is het gelukt een organisatie te ontwerpen waar voor iedereen een plek is en medewerkers min of meer op een vergelijkbare functie geplaatst kunnen worden.”
“Iets wat wel verandert, is het takenpakket van medewerkers. Een beetje afhankelijk van de aard en omvang van de afdeling is er sprake van taakverdieping of -verbreding. Voor medewerkers betekent dat in die zin kleine verschuivingen. We bereiden hen hierop voor door ze tijdig mee te nemen in de verandering. Verder is het zo dat de nieuwe organisatie-inrichting en het nieuwe functiehuis uitgebreid zijn besproken met de ondernemersraad en personeelsvertegenwoordiging. Zij hebben hierin het management en bestuur geadviseerd en aan kunnen geven wat zij belangrijk vinden voor medewerkers.”
Rol van de huurder
Huurders hebben volgens Ferry ook een bijzondere rol bij de fusie: “Zij zijn vertegenwoordigd door huurdersorganisaties en deze hebben instemmingsrecht. Zonder positieve en onvoorwaardelijke instemming kan een fusie niet doorgaan. De fusie zal ertoe leiden dat onze dienstverlening breder en flexibeler kan worden. We zijn dan beter voorbereid op veranderende wensen vanuit huurders en de maatschappij. Er ontstaat ook meer ruimte om gerichter te werken aan de leefbaarheid in buurten en kernen, omdat er simpelweg meer collega’s zijn.”
Olifanten op tafel
Collegacorporaties die ook nadenken over een fusie raadt Ferry aan om te zorgen voor een goed plan van aanpak. “Zorg er daarbij voor dat de zogenaamde olifanten in de kamer direct op tafel komen. De intenties, wil en drive kunnen immers nog zo groot zijn, ze betekenen niets op het moment dat de hete hangijzers niet worden opgepakt.”
Laatste sprint
Voor Wonen Wateringen en Wonen Midden-Delfland is de laatste sprint richting de fusie aangebroken. “In principe is het formele proces zo goed als afgerond,” blikt Ferry vooruit. “Op dit moment – begin november – wachten we op de instemming van de Aw, waarna het juridische proces kan worden doorgezet. Maar dan zijn we er nog niet. Momenteel zijn we druk met de voorbereiding van de huisvesting, het bedenken van een nieuwe naam en huisstijl én de verdere integratie van de organisatie waarbij medewerkers en cultuur alle aandacht krijgen.”
Bron: CorporatieGids Magazine, Foto: Jan van der Ploeg
Zoals ieder jaar was het een voorrecht om CorporatiePlein te mogen organiseren. En de 2024-editie, de veertiende van het…
www.corporatieplein.nlCorporatieGids Magazine - November 2024 Inhoud Ferry van der Pal (Wonen Wateringen): Fusie leidt tot betere bijdrage aan de volkshuisvestelijke opgave…
Zoek en vind leveranciers en adviesbureaus die IT-diensten en oplossingen aanbieden aan woningcorporaties.