CorporatieGids Magazine

JUNI 2023 I 71 70 I CORPORATIEGIDS MAGAZINE Merlien Welzijn schrijft op persoonlijke titel. In het dagelijks leven is ze directeur-bestuurder bij Woonpartners Midden-Holland. Column Data + logica = volkshuisvesting? Je leest vaak berichten waarin een koppeling wordt gemaakt tussen een concentratie van sociale huurwoningen en leefbaarheidsproblemen. Er liggen onderzoeks- rapporten met veel data onder zo’n oneliner. Maar, wie leest verder dan de clickbait? Goede onderzoeksrapporten geven vaak een verzameling oorzaken die pas wanneer die tegelijkertijd optreden tot problemen leiden. Er wordt daarbij in het onderzoek altijd gewerkt met een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid. Je kunt onmogelijk alle factoren betrekken. Zelfs na vereenvoudigen telt een ‘standaard’ onderzoeksrapport al gauw honderd pagina’s. En dan tellen we de bijlagen vol data maar even niet mee. Welke data je wel en niet relevant vindt, is een keuze. Wat je wel en niet logisch vindt, is gekleurd. Er moet altijd geïnterpreteerd worden en dat vergt zowel harde als zachte skills. Voor de harde skills erken ik in computers mijn meerdere. Voor zachte skills kijk ik naar mensen om data kritisch te bekijken, het naast hun gevoel te leggen, het even te laten voor wat het is om na een paar dagen een eureka-moment te hebben. Zo komen we bij het thema van deze column: worden mensen overbodig naarmate we meer met computers en datagedreven gaan werken? Ik zeg: neen en geenszins. In de animatiefilm Wall-E (2008) zagen we al robots af en aan rijden en mensen bedienen die bingewatchend de dagen doorkomen. Computers zijn slimmer en mensen hoeven dus nergens meer over na te denken. Vandaag staan wetenschapsblaadjes vol met alarmerende berichten over de verdergaande ontwikkeling van robots. Ze bouwen zelfs huizen. Ze kunnen ook steeds sneller data produceren en verwerken. Gebruik een slim algoritme en ook je besluitvorming is geregeld. Geen uitvoerend en geen besluitvormend personeel meer nodig binnenkort? Wordt het dan toch hopeloos Tiktokken en bingewatchen? Ik ben ervan overtuigd dat we in de volkshuisvesting wel veilig zitten. Wijken en buurten zijn namelijk niet simpelweg een verzameling data waar je door er logica op los te laten verbeteringen in kunt aanbrengen, of zelfs problemen kunt voorkomen. Welk algoritme had de explosies in bijvoorbeeld Rotterdam kunnen voorspellen? Maar ook minder spannend: waarom ontstaan er geitenpaadjes terwijl op basis van logica wandelpaden en ontmoetingsplekken bedacht zijn. Naast alle data zullen we in mijn beleving altijd mensen nodig hebben om aan hun water te voelen, out of the box te denken, te zien wat er niet is. Mensen die durven zeggen: Het zal allemaal wel, maar dit voelt gewoon niet goed. Of die verbaasd zijn omdat we het één logisch vinden en het ander niet. Risico’s op fysiek vallen verkleinen we logischerwijs met drempelloze woningen. Risico’s op ‘sociaal vallen’ verkleinen we door leefbaarheidsprogramma’s. Waarom zijn die dan niet net zo standaard aanwezig? We hebben ze nodig, mensen die zeggen: Ben ik nou zo gek, of hoe zit dat nou? Het ontwikkelen van die zachte kwaliteiten die we hebben moeten we niet onderschatten. Het heeft het universum een slordige 13,8 miljard jaar gekost om ze te ontwikkelen. Voor mij is een computer niet meer of minder dan een slimme rekenmachine. Koester je medewerkers, je collega’s. Zorg tijdig voor om- en bijscholing, want om datagedreven te werken en besluiten te nemen in de volkshuisvesting zijn en blijven we nodig. Wijken en buurten zijn niet logisch, mensen zijn niet logisch, volkshuisvesting is niet logisch. Blijft het daarom mensenwerk? Ik zeg: ja en alleszins.