CorporatieGids Magazine

MAART 2023 I 69 Illegale drugs, prostitutie, onderverhuur van stash en safe houses, fraude of witwassen: het thema ondermijning bij woning- corporaties is ontzettend breed en wordt steeds actueler. Maatschappelijke issues zoals het woningtekort, inflatie en energiecrisis doen dit gevaar alleen maar toenemen. Hoe wapen je hier als corporatie tegen, wat vraagt dat van samenwerking met ketenpartners en hoe kun je data inzetten om ondermijning de baas te zijn? CorporatieGids Magazine sprak erover met Sandra Seghers, Specialist Ondermijning bij Thuisvester. Voordat Sandra zo’n vier jaar geleden met ondermijning aan de slag ging bij Thuisvester, was ze ruim achttien jaar actief als wijkagent bij de politie in Oosterhout. “Vanuit mijn functie als wijkagent werkte ik al veel samen met Thuisvester. De afgelopen jaren is het onderwerp steeds prominenter op de agenda komen te staan. Mijn ‘blauwe bloed’ is daarbij een groot voordeel. Door mijn ervaring als wijkagent beschik je toch over een gezonde dosis achterdocht wat nodig is om ondermijning goed aan te kunnen pakken.” Fraude “Binnen onze organisatie kennen we drie soorten onder- mijning,” vervolgt Sandra. “Zo heb je alle vormen van onrecht- matige bewoning, doorverhuur én gebruik van de woning zonder toestemming van de eigenaar, diverse vormen van bedrog doordat de werkelijkheid anders wordt voorgesteld op papier of digitaal én het witwassen van verkregen gelden in een sociale huurwoning. Dat is direct ook een van de uit- dagingen met het thema; het is zo divers en breed dat het lastig is om iedereen hier bewust van te laten zijn.” Daarbij is het gevaar dat de onderwereld zich met de boven- wereld mengt niet louter hypothetisch, weet Sandra uit ervaring. “Thuisvester is samen met een aantal andere woningcorporaties een aantal jaren geleden slachtoffer geworden van fraude. Zulke incidenten zijn verre van prettig te noemen en laten ons zien dat we alert moeten zijn op de gevolgen die het met zich meebrengt. Bij ondermijning moet je ook denken aan veiligheid, bijvoorbeeld medewerkers die door agressieve huurders worden uitgescholden. Maar medewerkers kunnen ook gechanteerd worden om informatie te delen. Hoe bescherm je hen daartegen, hoe ga je met kwetsbare collega’s om en hoe borg je hun veiligheid? Vragen waar niet direct een oplossing op te geven is, omdat het afhankelijk is van heel veel factoren. De vraag is meer; hoe ga je daar als werkgever mee om en durf je er ook oog voor te hebben?” Extra centje Ondermijning is een hot topic en steeds meer organisaties investeren in de bestrijding hiervan. “De vraag is dan wel, wordt het meer of zien we het nu omdat we er meer in investeren? Anderzijds maakt dat maatschappelijke ontwikkelingen en de energiecrisis hier ook een grote rol spelen. Kwetsbare huurders worden continu benaderd door criminelen om een extra centje te verdienen. Daarin zijn verschillende variaties mogelijk. Denk aan de opslag van drugs, wapens of geld in een kamer die wordt onderverhuurd, het exploiteren van een hennepkwekerij in een woning of – vrijwillig of gedwongen – prostitutie. Voor corporaties is de schade aan de woning na een ontmanteling van een hennepkwekerij vaak groot. Bij het aantreffen van harddrugs kan de woning zelfs voor een bepaalde periode bestuurlijk worden gesloten. Hierdoor kunnen we de woning een lange tijd niet verhuren, wat een directe kostenpost is. Onderschat daarnaast ook de kosten voor juridische ondersteuning niet.” Noord-Brabant als risicogebied Thuisvester probeert zich zoveel mogelijk te wapenen tegen ondermijning door te investeren in voorkomen en genezen. “Als we kijken naar de onlangs gepresenteerde Onderwereld- kaart van Nederland, is de provincie Noord-Brabant een risicogebied. We zien dat de overlast door drugsgebruik, het aantreffen van drugs in een woning en alle gelieerde criminaliteit die ermee gepaard gaan hier heel aanwezig is. Dat betekent dat we samen met onze netwerkpartners moeten investeren op ondermijning. Ieder vanuit zijn eigen discipline. De aanpak van Weerbare Wijken is daar een mooi voorbeeld van. Hierin gaan we samen met gemeente en politie aan veilige, leefbare en vitale wijken werken, waarbij de regie bij de gemeente ligt. De kracht zit hem echt in de samenwerking.” Bewustwording De eerste stap om je als organisatie te wapenen tegen ondermijning, is bewust te worden van het gevaar. Sandra: “Het is een strategisch risico dat op allerlei vlakken de nodige aandacht verdient. Binnen de organisatie, maar ook inspelend op de ontwikkelingen in de maatschappij. Ondermijning is een thema dat altijd in ontwikkeling zal blijven. Door middel van een proactieve en reactieve aanpak kun je een heleboel ondervangen, maar je zult het nooit volledig waterdicht krijgen.” Creatieve woningzoekenden Op de vraag wat een proactieve en reactieve aanpak precies inhoudt, vertelt Sandra: “We proberen continu meldingen en signalen op te vangen. Dat doen we met de verschillende afdelingen samen. Zo biedt en wijst de afdeling Verhuur woningen aan en toe. Voor hen is het belangrijk om goed naar de benodigde documenten te kijken om frauduleus handelen op tijd te herkennen. Door de druk op de woning- markt zien we namelijk dat kandidaten erg creatief zijn om toch maar zo snel mogelijk een woning te bemachtigen. Dat terwijl Thuisvester zich juist actief inzet om zoveel mogelijk bij te dragen aan een eerlijke woonverdeling en woningen toewijst aan de doelgroep huishouders die geen andere mogelijkheden hebben. Echter zijn er zelfs bureaus actief waar je tegen betaling een document kunt laten opstellen die niet overeenkomt met de werkelijkheid. Met als doel om toch maar zo snel mogelijk een woning te krijgen.”