CorporatieGids Magazine

DECEMBER 2022 I 27 26 I CORPORATIEGIDS MAGAZINE Digitalisering bij woningcorporaties is niet nieuw. Wat zijn dan toch nog de uitdagingen voor de sector? Veel corporaties worstelen met de richting en keuzes die ze moeten maken in digitalisering. En hoe ze de visie hierop daadwerkelijk kunnen realiseren. Daarbij gaat het om vragen als: welke organisatievraag of klantbehoefte ligt ten grondslag aan digitalisering, hoe ziet de toekomst eruit, met welke keuzes hebben we te maken en hoe zorg je dat alle medewerkers worden meegenomen en goed voorbereid aan nieuwe projecten beginnen? Voor die worsteling zien wij een aantal aanleidingen: de toenemende hoeveelheid data, de bijbehorende beveiligings- aspecten, de benodigde digitale fitheid, de ontwikkelingen in de keten van samenwerkende partijen én de beweging naar de cloud. Voor iedere ontwikkeling zou een corporatie zich de vraag kunnen stellen of ze die willen negeren, beschouwen als bedreiging of zien als een kans. De uitdaging is de kansen en bedreigingen te zien en zorgen dat je fit genoeg bent om grip te houden op alle ontwikkelingen. Hoe pak je digitalisering vervolgens op een goede manier aan? In onze visie begint digitalisering bij de stip óver de horizon, de aansluiting bij de organisatiestrategie en het beeld van de huurder, de medewerker en de organisatie over een aantal jaren. Dat beeld – afgezet tegen de huidige situatie van applicaties en data – bepaalt in feite de roadmap van de komende jaren. Door dit gestructureerd en samen met de organisatie op te pakken, blijf je dicht bij de organisatie- doelstellingen en maak je het niet de opgave van een I&A-afdeling alleen. Het zorgt er ook voor dat je goed voorbereid aan digitale projecten – de Digitale Expeditie – kunt beginnen. Deze manier van werken geeft grip en betrokkenheid op het programma van digitaliseringsprojecten en zorgt voor een daadwerkelijke bijdrage aan de doelstellingen. Hoe verschilt digitalisering nu met bijvoorbeeld twintig jaar geleden? Met de focus op het benutten van data gaan we op weg naar een volgende stap. Van ondersteuning van de bedrijfsvoering naar driver voor de ontwikkeling in bediening van de huurder. En dat is geen toekomstmuziek. Zie de mooie voorbeelden van chatbots die nu al worden ingezet, maar ook drones en sensoren die worden gebruikt om de staat van onderhoud in kaart te brengen. Daarbij is overigens niet zozeer sprake van grote complexiteit, maar van een verschuiving van applicatiegedreven – ofwel digitalisering 1.0 – naar meer datagedreven ontwikkelingen. Hoe kan het dat ‘identieke’ organisaties zoveel moeite hebben hun visies op organisatie, klant, data, de cloud en informatie met elkaar te verenigen? Dat is inderdaad een bekende vraag. Wij begeleiden verschillende samenwerkingen in de sector, waaronder bijvoorbeeld A+. Het aardige is dat de visie op digitalisering vaak niet eens zoveel verschilt. Als de stip óver de horizon maar ver genoeg ligt, zijn de corporaties het vaak snel met elkaar eens. De kunst is de weg daar naartoe te bewandelen. Want die begint bij de huidige situatie. En dan blijken de organisaties stuk voor stuk een unieke uitgangspositie te hebben. Het mooie van de samenwerkingsverbanden is dat die corporaties zich hier ook bewust van zijn, waardoor ze de focus op de overeenkomsten leggen. Om dan toch een probleem te duiden; de moeite die corpo- raties moeten doen om datastandaarden met elkaar én de sector af te spreken is wel een zorgpunt. Wat dat betreft hebben we het afgelopen jaar prachtige ontwikkelingen gezien op het gebied van standaardisering. Die moeten we met kracht voortzetten, maar het zijn vooral de corporaties die hun leveranciers hierin moeten stimuleren. Welke rol spelen huurders bij digitalisering? Huurders spelen een centrale rol in het digitaliseringsvraagstuk. Zoals gezegd, het begint bij het beeld van de huurder van de toekomst om een goede roadmap te maken. Een mooi voorbeeld is de pilot digitale inkomenstoetsing die wij bij Woonstad, Staedion en GroenWest hebben begeleid. Dit is een concreet voorbeeld van een vorm van digitalisering dat het verhuurproces efficiënter en betrouwbaarder maakt, waar huurders uiteindelijk veel baat bij hebben. Wat vraagt digitalisering van samenwerking, ook over corporatiegrenzen heen? Het digitaliseringsvraagstuk is op zichzelf een complex vraagstuk waarin veel verschillende belangen samenkomen. Het belang van de huurder staat buiten kijf, maar de corpo- raties, leveranciers én overheden hebben ook hun eigen agenda. Samenwerken is noodzakelijk om die belangen een goede plek te geven. En zoals gezegd, het zit hem vaak niet in de visie maar in de praktijk van alle dag waar de meeste afstemming op nodig is. In die zin zien wij een grote toe- gevoegde waarde in samenwerking tussen corporaties. Hoe zien jullie digitalisering de komende jaren verder veranderen? Wij verwachten dat digitalisering meer dan voorheen in het teken van digitale fitheid en data komt te staan. Applicaties – en de roadmap van leveranciers – zullen veel minder de agenda bepalen. Dat betekent wel dat corporaties het roer in eigen handen moeten nemen. Maar dat is ook logisch als je het belang van digitalisering voor de huurders in de toekomst beziet. Mooie voorbeelden daarvan zijn de inzet van Internet of Things in nieuwbouwwoningen en installaties, of het digitali- seren van het verhuurmutatieproces. Er valt nog veel te winnen. Michel Bakker en Danny Molendijk (Wieck Molendijk consultants): Digitalisering begint bij de stip óver de horizon Het merendeel, zo niet alle woningcorporaties, zijn vandaag de dag bezig met het digitaliseren van de bedrijfsvoering. Maar digitaliseren omhelst echter veel meer dan de ingebruikname van een digitaal archief, een klantportaal of de inzet van andere IT-hulpmiddelen. Hoe doe je dat eigenlijk, goed digitaliseren? CorporatieGids Magazine sprak met Michel Bakker en Danny Molendijk van Wieck Molendijk consultants over de stip op – en óver – de horizon voor digitalisering in de sector. Foto’s: Jan van der Ploeg Op de foto: Michel Bakker (links) en Danny Molendijk (rechts)