CorporatieGids Magazine

MAART 2022 I 33 32 I CORPORATIEGIDS MAGAZINE Column Hoera! We hebben een minister van, pardon, voor volkshuisvesting Het is eindelijk zover! We hebben weer een minister voor Volkshuisvesting. Een bekende bovendien: Hugo de Jonge. Jacqueline Cramer was tot begin 2010 nog minister van Volkshuisvesting (én Ruimtelijke Ordening natuurlijk). Is dat verschil tussen ‘van’ en ‘voor’ eigenlijk relevant, of is het louter taalkundig geneuzel en bestuurlijke fijnslijperij? Van wie is volkshuisvesting eigenlijk? Duidelijk is wel dat de minister voor volkshuisvesting voortvarend is gestart. Na een rondje ‘langs de velden’ en gesprekken met partijen zoals Aedes en de Woonbond stuurde minister De Jonge op 14 februari de Beleidsbrief ‘Portefeuille Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening’ naar de Tweede Kamer. Regie nemen op complexe verdelingsvraagstukken staat daarin centraal. Maar hoe ziet die regie eruit? Wat betekent dat voor alle partijen die het de afgelopen jaren zonder regie moesten stellen? De minister omschrijft regie in prachtig proza maar enigszins cryptisch als ‘het herwinnen van de publieke ruimte op het vrije spel der krachten’. Wat moeten we ons daarbij voorstellen? De minister begint de beleidsbrief met het benoemen van volkshuisvesting als ‘grondrecht’ dat is verankerd in de Grondwet. Dat is heerlijk duidelijke taal als je bedenkt dat onze Grondwet dat grondrecht in Artikel 22 nogal slapjes verwoordt als “Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg der overheid”. Volgens de beleidsbrief heeft de nationale overheid die zorg onvoldoende gewaarborgd en te veel vertrouwd op marktwerking om oplossingen te bieden en dat de optelsom van alle ‘gedecentraliseerde keuzes’ als vanzelf zou leiden tot adequate oplossingen. Die term ‘gecentra- liseerde keuzes’ vind ik zorgwekkend. Het zou de indruk kunnen wekken dat de minister het primaat voor volkshuisvestelijk beleid bij de rijksoverheid legt en alles wat lokaal en regionaal gebeurt als gedelegeerd van hogerhand. Die vorm van regie zou wel erg rigide zijn. De beleidsbrief kondigt, voor medio maart, een Nationale Woonagenda aan met volkshuisvestelijke plannen op zes deelgebieden: woningbouw, betaalbaarheid, leefbaarheid en veiligheid, kwetsbare doelgroepen, verduurzaming, en wonen en ouderen. Opvallend is dat de meest uitgesproken ambitie in de beleidsbrief, 100.000 woningen per jaar bouwen waarvan twee derde betaalbaar, vrijwel letterlijk is gebaseerd op de vorig jaar gepubliceerde Actieagenda Wonen. Die agenda, een document opgesteld door maar liefst 34 partijen, heette niet voor niets ‘Samen werken aan goed wonen’. De partijen achter de Actie- agenda vragen vooral om overheidsregie op de nieuwbouwopgave, financiële steun, gunstige investeringscondities, minder regels én meer ruimte om in de praktijk goed samen te werken. Adequate volkshuisvesting is wellicht niet louter de optelsom van lokale beslissingen en marktdynamiek maar ook zeker niet het resultaat van top-down ingrepen vanuit Den Haag. Ik wens onze minister voor Volkshuisvesting heel veel succes! Gerard van Bortel is Universitair Docent Huisvesting Management, TU Delft, Lid Raad van Commissarissen Woningstichting Rochdale, Lid van de Raad van Toezicht van Woningstichting Het Grootslag en lid van het landelijk bestuur van de Woonbond.