CorporatieGids Magazine

JUNI 2021 I 67 66 I CORPORATIEGIDS MAGAZINE Sultan Çetin (TU Delft): Woningcorporaties zijn de échte helden van de circulaire transitie Woningcorporaties staan in de frontlinie als het gaat om de ontwikkeling en implementatie van en het experimenteren met circulaire strategieën. Dat stelt Sultan Çetin, promovendus bij de TU Delft. Zij deed – samen met TU-professoren Vincent Gruis en Ad Straub – onderzoek naar de belangrijkste obstakels en aanjagers van de circulaire economie in de sector en deelt met ons de uitkomsten: “Wil je circulair bouwen echt doen slagen in de sector? Dan is samenwerking op alle vlakken essentieel.” Tijdens het gesprek met Sultan zit Nederland nog middenin de derde golf van de coronapandemie. En hoewel de onder- werpen verschillen, ziet de TU-promovendus verschillende overeenkomsten tussen corporaties en de zorgmedewerkers in de ziekenhuizen. “Want waar zorgmedewerkers met gelimiteerde middelen de helden van de zorg zijn, ontpoppen woningcorporaties zich met beperkte middelen en grote doelen tot helden van de circulaire transitie. Ze moeten mensen met een laag inkomen een veilig, betaalbaar en duurzaam onder- dak bieden. Door dat zoveel mogelijk te doen met circulair bouwen, renoveren en onderhouden, kunnen ze op dat gebied een enorm verschil maken.” Meer dan hergebruik en recycling Een circulaire economie gaat volgens Sultan veel verder dan het hergebruiken en recyclen van materiaal. “Het richt zich namelijk ook op het verminderen van het gebruik van andere grondstoffen zoals land, water en energie. Daarnaast wordt de resource-loop aangepakt waardoor het milieu in een betere staat wordt achtergelaten, minder bronnen worden gebruikt en de levensloop van producten wordt verlengd. Als je vanuit dit perspectief naar circulariteit kijkt, zie je dat woningcorporaties hier feitelijk al mee bezig zijn. Bijvoorbeeld bij het verlengen van de levensloop van hun bezit door het renoveren van bestaande bouw.” Barrières In het onderzoek delen 19 koploper woningcorporaties hun de grootste obstakels als het gaat om circulair bouwen. “De barrières die genoemd worden hebben vooral te maken met de organisatorische en financiële kant,” licht Sultan toe. “Zo geven corporaties – misschien wel noodgedwongen, omdat ze door de overheid als startmotor zijn aangewezen – meer prioriteit aan de energietransitie. Omdat duurzaam- heidsstrategieën daardoor worden ingericht op basis van energie-efficiëntie, is er weinig ruimte over voor circulair bouwen. Daarnaast zie je dat er ook weinig kennis is over circulariteit, bij zowel corporaties als hun ketenpartners. En dat maakt ermee aan de slag gaan lastig, want om nieuwe ideeën te proberen helpt het als je netwerk de waarde ervan inziet en hier interesse in heeft.” Hoge kosten Financiële obstakels zoals de hoge kosten van circulaire materialen en een onduidelijk business model worden ook aangedragen in het onderzoek. “Woningcorporaties geven aan dat de hoge bouwkosten en het gebrek aan goede locaties nieuwbouw erg duur maken. Als je daarbij ook te maken hebt met de hogere kosten van circulaire materialen, zijn voor som- mige organisaties de nieuwbouwdoelen niet meer haalbaar.” Combineren van doelen Op de vraag wat de belangrijkste aanjagers van circulair bouwen zijn, vat Sultan samen: “Een van de meest genoemde drijvende krachten is het combineren van energie-efficiëntie doelen met circulaire doelen. En dat is logisch omdat er een duidelijk verband zit tussen deze thema’s. Door bij het verduurzamen rekening te houden met circulariteit, waardoor minder gebruik wordt gemaakt van grondstoffen, sla je twee vliegen in een klap.” Samenwerking stimuleren “Het stimuleren van samenwerking tussen woningcorporaties onderling of met ketenpartners, wordt ook gezien als belang- rijke aanjager,” gaat Sultan verder. “Onderzoek laat ook zien dat circulaire strategieën beter worden toegepast als er wordt samengewerkt. Daarnaast kunnen best practices alleen gevonden worden door ermee te experimenteren. Elke pilot is daarom een belangrijke leermogelijkheid om te zien wat wel en niet werkt. Door de resultaten vervolgens met iedere woningcorporatie te delen, kan circulariteit steeds meer vlucht nemen.” Corporaties geven nu nog vaak prioriteit aan bijvoorbeeld de energietransitie ten opzichte van circulair bouwen