CorporatieGids Magazine

JUNI 2021 I 27 26 I CORPORATIEGIDS MAGAZINE kwalijk. “Het gaat namelijk niet direct om de functie van CIO, maar meer om de invulling. Zeker voor de wat minder grote corporaties is een CIO kostbaar en zeker niet fulltime nodig. Daar kan een professional voor worden ingehuurd, zolang de invulling maar structureel wordt georganiseerd binnen het MT.” Op de vraag wat die rol precies inhoudt, gaat hij verder: “De CIO verbindt binnen het MT klantwaarde aan technolo- gie en zorgt voor een afgestemde en passende ICT-strategie die is geïntegreerd in de ondernemingsstrategie, zowel technologisch als organisatorisch. Een belangrijke rol die het hele traject van visie tot implementatie beslaat.” Nog niet integraal opgepakt Waar een groot deel van de corporaties ICT en digitalisering als een onderwerp voor de MT-tafel ziet, heeft slechts 42 procent hun visie op deze onderwerpen geïntegreerd in haar ondernemingsstrategie. “Zoals gezegd bepalen ICT en digitalisering voor een steeds belangrijker deel het succesvol behalen van de strategie, dus dit is zeker verontrustend,” vindt Marnix. “Het feit dat het leeuwendeel – 83 procent – desondanks aangeeft klaar te zijn voor te toekomst, lijkt dan ook een tegenstrijdigheid. “Het zou kunnen zijn dat de complexiteit onderschat wordt. We zien wel dat veel corporaties de komende periode bezig zijn met ICT en digitalisering, mede geholpen door hun leveranciers of adviseurs. Het gevaar daarbij is dat je zonder visie enorm afhankelijk bent van deze partijen. Het helpt daarom in de gesprekken met leveranciers erg om een eigen visie te hebben. Overigens verwachten we dat het aantal corporaties zonder integrale visie op ICT en digitalisering snel zal afnemen.” Uitdagingen Kijkend naar wat de grootste uitdagingen zijn voor corporaties op het gebied van ICT en digitalisering, noemt Marnix aller- eerst de weg naar de cloud. “Alle corporaties hebben of krijgen te maken met applicaties die nu of binnenkort vanuit de cloud worden aangeboden. Dit heeft gevolgen voor bijvoorbeeld de beveiliging, het beheer en de integratie met andere systemen. En natuurlijk de cultuur- en gedragsverandering die dat met zich meebrengt mag niet onderschat worden. ‘De cloud’ is dan ook meer dan een automatiseringsproject. De trend dat digitalisering als steeds belangrijker wordt gezien, herkent Marnix: “Het zit steeds meer onlosmakelijk verweven in de bedrijfsvoering van de corporatie. In de praktijk zien we echter wel dat corporaties ermee worstelen. Het thema digitalisering zit nu vaak nog niet in de genen van de MT- en RvC-deelnemers. Onze hoofdvraag in het onderzoek was dan ook: in welke mate zijn ondernemingsstrategie en ICT- strategie geïntegreerd.” ICT en digitalisering steeds belangrijker Aan het onderzoek deden 30 corporaties met in totaal ongeveer 350.000 vhe uit Nederland mee. “En het grootste deel geeft aan dat ICT en digitalisering voor het MT steeds belangrijker worden,” vat Marnix samen. Dat is minder een open deur dan het lijkt, legt hij uit. “Neem als voorbeeld klantbediening. Voorheen was dat vooral mensenwerk, maar nu zien we dat huurders ook meer digitaal verwachten. Het vraagstuk wordt dan welke processen je digitaal wilt aanbieden en waar je vanuit strategisch oogpunt het mensenwerk wil laten blijven. Daarbij is inmiddels wel helder dat het integraal doorvoeren van digitalisering leiderschap vergt. Dat wil zeggen dat het MT niet alleen middelen en budget moet toekennen voor dit doel, maar ook leiding moet geven aan het bijbehorende verander- traject. Dat geeft richting aan de rest van de organisatie en helpt ook de snelle ontwikkelingen op het gebied van ICT en digitalisering bij te benen.” Rol in ieder proces De grens tussen automatisering en bedrijfsvoering is inmiddels zo snel aan het vervagen, dat Marnix zich afvraagt of er über- haupt nog wel een grens is. “We kunnen geen proces in de bedrijfsvoering meer bedenken waar ICT en digitalisering geen rol in spelen. Het zit al zo in elkaar verweven, dat kennis en erva- ring nodig is om tot de juiste strategische besluiten te komen.” Achterblijvers Extra wrang is daarom dat toch nog een kwart van de respon- denten aangeeft ICT en digitalisering niet als MT-onderwerp te zien, vertelt Marnix: “Dat is echt een gemiste kans die kan leiden tot suboptimalisatie. ICT-vraagstukken worden dan niet centraal aangestuurd of integraal aangepakt. Daarmee blijven nieuwe kansen op het gebied van digitalisering en nieuwe technieken deels of volledig onbenut, met RPA (Robotic Process Automation) als treffend voorbeeld. Op basis van een proof of concept lijkt dit haarlemmerolie te zijn, maar zonder bijbehorende doelen en implementatiestrategie wordt het vaak een tegenvallend traject. Het gevolg: versnippering, tegenvallende resultaten, geautomatiseerde inefficiëntie, slecht beheerde robots en tegenwerkende medewerkers. Niet zelden kan men dan na één of twee jaar opnieuw beginnen.” CIO-rol Dat geen enkele deelnemende woningcorporatie een CIO – Chief Information Officer – in huis heeft, vindt Marnix minder Marnix Ferwerda (HC&H Consultants): ICT en digitalisering steeds vaker aan de MT-tafel, maar nog niet integraal opgepakt ICT en digitalisering nemen een steeds belangrijkere plek in bij het realiseren van de strategische doelstellingen van corporaties. Dat stelt HC&H Consultants in hun onderzoek naar ‘ICT en Digitalisering aan de MT-tafel’. Hebben corporaties deze onderwerpen inmiddels integraal meegenomen in hun strategie? En waar ligt de komende jaren voor hen de focus? CorporatieGids Magazine sprak daarover met Marnix Ferwerda, Managing Partner bij HC&H. De grens tussen automatisering en bedrijfsvoering is inmiddels zo snel aan het vervagen, dat ik mij afvraag of er überhaupt nog wel een grens is.