CorporatieGids Magazine

JUNI 2020 I 67 66 I CORPORATIEGIDS MAGAZINE Column Klimaatbeleid: Startmotor en apocalyptische perspectieven Aan woningcorporaties wordt, zoals bekend, een startmotorfunctie toegekend in het klimaatbeleid. Tegelijkertijd handhaaft het kabinet de verhuurderheffing. Bewoners van corporatiewoningen hebben een relatief laag inkomen, kampen relatief vaak met huurachterstanden en zijn voor een groot deel afhankelijk van huurtoeslagen. Zeker in corona-tijd kunnen zij nauwelijks een bijdrage leveren aan de kosten van de energietransitie. Die zijn veel hoger dan aanvankelijk gesuggereerd, onder meer door de aanzienlijke kosten van uitbreiding en aanpassing van de energie-infrastructuur. Op 15 april 2020 sloten Aedes en vijf warmtebedrijven een akkoord: het Start- motorkader. Hierin wordt vastgelegd dat de warmtevoorziening van 100.000 woningen versneld wordt verduurzaamd, zonder dat de gemiddelde huurder meer gaat betalen dan de huidige gasrekening. Dit kader heeft met name betrekking op corporatiewoningen in stedelijke gebieden dichtbij bestaande warmtenetten. Het Rijk ondersteunt corporaties en huurders gedurende de periode van de Startmotor met 200 miljoen euro, via de Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen (SAH), vanaf 1 mei 2020. De betrokken corporaties blijven wel gewoon de verhuurderheffing betalen. Al met al worden de streefcijfers van de energietransitie van de woningvoorraad op geen stukken na gehaald, noch in de corporatievoorraad, noch in de commerciële huursector en de koopwoningen. In 2019 verscheen het boek ‘De onbewoonbare aarde’ van David Wallace-Wells. Dit boek laat zien wat het perspectief is voor de bewoonbaarheid van de aarde, als verder wordt gekeken dan 2050, en als naast de energietransitie wereldwijd, ook een reeks andere klimaat gerelateerde bedreigingen in de beschouwing worden betrokken: hittesterfte, honger, verdrinking, natuurbranden, slinkende zoetwatervoorraden, stervende oceanen, ongezonde lucht, opwarmingsplagen, economische ineenstorting en klimaatconflicten tussen volkeren. Geen vrolijk boek. En dan zwijgt Wallace-Wells nog over pandemieën. De studie laat zien dat omstreeks 2100 de aarde zal zijn opgewarmd met 4 tot 5 graden, niet met 1,5 tot 2 graden. De gevolgen zijn op termijn apocalyptisch. De streefcijfers van Parijs, die veel te laag zijn, worden niet gehaald. Het ongunstigste scenario komt uit op een temperatuurstijging van 8 graden. Bij die temperatuur- stijging brengen mensen rond de evenaar het er niet levend vanaf, als ze zich buiten wagen. Wallace-Wells (2019, p.27): ‘Als we niets doen aan de CO 2 -uitstoot, zullen grote gebieden al aan het eind van deze eeuw onleefbaar zijn geworden.’ De perspectieven voor onze kleinkinderen zijn uitgesproken somber. Vooral in het welvarende westen zal het klimaatbeleid heel wat ambitieuzer en effectiever moeten zijn, en moeten worden ontdaan van vele illusies. Frans Timmermans kan zijn borst natmaken. Hugo Priemus is emeritus hoogleraar Systeem Innovatie Ruimtelijke Ontwikkeling en verbonden aan het OTB en de Technische Universiteit Delft