CorporatieGids Magazine

MAART 2020 I 31 30 I CORPORATIEGIDS MAGAZINE Column Beter goed gereguleerd dan slecht gedecentraliseerd Tijdens de afgelopen kerstdagen las ik Strangers in Their Own Land van Berkeley sociologe Arlie Russel Hochschild. Zij beschrijft in dit boek hoe zij haar veilige links progressieve wereldje verliet om kennis te maken met conservatief rechts Louisiana. Wat zij probeert te begrijpen is hoe het kan dat de mensen die het meest gebaat lijken te zijn bij een actieve overheid en collectieve voorzieningen voor gezondheidszorg, onderwijs, volkshuisvesting en milieu, massaal gevallen zijn voor Trump in het Witte Huis en daar nog steeds razend enthousiast over zijn. Al lezend moest ik denken aan een vakantie in Massachusetts een paar jaar geleden. We bezochten daar een soort Amerikaans Orvelte; een kneuterig museumdorpje waar je ook rondgeleid kon worden om te zien hoe de bewoners daar leven. De aanwezige Amerikaanse toeristen bleken erg geïnteresseerd te zijn in de vraag wie nou eigenlijk de eigenaar was van die huisjes en slaakten een zucht van verlichting toen zij hoorden dat dat een particuliere belegger was. “Gelukkig maar, wat fijn voor jullie. Wij waren al bang dat het overheidsbezit was.” Uiteraard bleven de aanwezige Europeanen in een lichte verbijstering achter. Wij vonden dat je heel wat beter kunt huren van een overheid of een gereguleerde sector, dan van een beleggingsmaatschappij. De bewoners van het Pepergasthuis in Groningen denken dat ook, bleek gedurende dezelfde kerstdagen toen ik mijn boek las. Bij beleggers weet je immers maar nooit waar je aan toe bent. De werkelijkheid in Amerika is net andersom: de onbetrouwbare partij is de overheid. Het gedrag van beleggers en het bedrijfsleven in zijn algemeen, is juist voorspelbaar en geeft daarom vertrouwen. Burgers in Louisiana leven te midden van enorme vervuiling en milieuschade, armoede en uitzichtloosheid. Veroorzaakt door grote ondernemingen die niet gereguleerd zijn en waar geen toezicht op is. Toch is het vertrouwen in deze ondernemingen heel wat groter dan in de lokale of federale politici en alles is beter dan een notoir onbetrouwbare overheid die zijn beloftes niet nakomt, om de zoveel jaar het roer omgooit en als het puntje bij het paaltje komt er toch niet is. Dit alles zet je wel aan het denken. Wij hebben jaren van deregulering en decentralisatie achter de rug, maar die klepel lijkt nu weer de andere kant op te gaan. De Woningwet zou hierin wel eens voor kunnen lopen op andere sectoren; misschien volgt de zorgsector wel en komen er maatregelen om de scherpste randjes van de decentralisatie van de GGZ af te halen. Niet onbelangrijk voor corporaties. Meer regulering en minder vertrouwen op marktwerking veronderstelt wel dat de instituties op orde zijn en dat de burger kan vertrouwen op de overheid en op de onafhankelijke toezichthouders. Het gevolg kan een toename van de administratieve lasten en het toezicht zijn. Maar als we daardoor meer betrouw- baarheid en voorspelbaarheid van de overheid en de gereguleerde sector krijgen, lijkt mij dat wel waard. En het voorbeeld van Louisiana geeft wel aan dat we daar met zijn allen dagelijks aan moeten blijven werken. Kees van Nieuwamerongen is directeur Autoriteit woningcorporaties bij ILT