CorporatieGids Magazine

49 ONAFHANKELIJK MAGAZINE OVER STRATEGIE, BEDRIJFSVOERING & ICT VOOR WONINGCORPORATIES NUMMER 2, 2018 48 WWW.CORPORATIEGIDS.NL Foto: Mariska Klok Karel Blom (Enserve): Beperking uitzonderingsregels komt werking woningmarkt ten goede Woonruimteverdeling in de corporatiesector is de laatste jaren sterk in ontwikkeling. Corporaties zoeken elkaar steeds vaker op in regionale verbanden, de gezinsdynamiek van huishoudens verandert en de markt voor sociale huurwoningen lijkt steeds complexer te worden. Wat ziet Enserve , als landelijke speler, aan trends in de woningmarkt? Een gesprek met Karel Blom , directeur van Enserve, specialist in woonruimteverdeling. Wat is jullie visie op woonruimteverdeling? De woningmarkt kent zeer grote regionale verschillen. Dit kan voor professionals al moeilijk zijn om te doorgronden, laat staan voor de woningzoekenden. Daarom proberen wij de woningmarkt te bekijken vanuit dit laatste perspectief. Van daaruit is het logisch om het aanbod in een samenhangend gebied op één plek bij elkaar te brengen. Op die manier werken, draagt bij aan efficiëntie. Daarnaast is onze hele manier van werken gericht op transparantie: woningzoekenden op een toegankelijke en begrijpelijke manier helpen in hun zoektocht naar een woning. Door de regionale verschillen en alle wetgeving is de woningmarkt al ingewikkeld genoeg. Laten we dit vooral niet moeilijker maken. Wat we in onze adviespraktijk zien is dat corporaties te weinig sturen op managementinformatie. Daarom is er vaak geen duidelijke lijn in hun aanpak. Vanuit onze rol als adviseur worden wij door corporaties vaak op deze onderwerpen bevraagd. Doordat wij onafhankelijk en landelijk werken, kennen wij veel verschillende uitvoeringsvarianten van woonruimteverdeelbeleid en -systemen. Daardoor zien wij dat de eerdergenoemde trends in alle regio’s een rol spelen. Waarom sturen corporaties te weinig sturen op managementinformatie? Binnen de woonruimteverdeling ontstaat een schat aan informatie. Toch zien wij dat deze bijna alleen wordt gebruikt voor verantwoording achteraf, bijvoorbeeld in jaarrappor- tages. En soms voor analyses voor beleidsvoorbereiding. Het gebruik van data voor managementsturing of proces- verbetering komt nog te weinig voor. Hier is winst te behalen. Op basis van de informatie in DOMIS, ons managementinfor- matiesysteem, kunnen we corporaties gericht adviseren en ondersteunen. Een mooi voorbeeld is het benchmarken van complexen ten opzichte van elkaar. Dit levert vaak verrassende inzichten op. Of bij een discussie met een gemeente die graag met woonruimteverdeling iets voor jongeren wil doen, op basis van data kunnen laten zien dat de jongeren vooral woonruimte in een nabijgelegen stad zoeken. Wat zijn volgens jullie de belangrijkste ontwikkelingen rondom woonruimteverdeling in de sector? Wij zien twee belangrijke ontwikkelingen. Allereerst de mismatch tussen vraag en aanbod van sociale huurwoningen. Ongeveer 75 procent van de ingeschreven woningzoekenden betreft een één- of tweepersoonshuishouden. Een groot deel van het woningaanbod betreft echter eengezinswoningen of appartementen met meer dan twee slaapkamers. Daarnaast zoeken corporaties naar oplossingen binnen woonruimte- verdeling om subproblemen op te lossen. Denk aan meer voorrangsregels, experimenten en maatwerk. Maar begrijpt de woningzoekende dit nog, en wordt de markt voor sociale huurwoningen niet ondoorzichtiger in plaats van transparanter? En wat betekent dit voor de reguliere woningzoekende? Jullie zien een ‘mismatch tussen vraag en aanbod van sociale huurwoningen’: wat bedoel je daarmee? In de regio Arnhem-Nijmegen zien wij bijvoorbeeld dat tachtig procent van de woningzoekenden bestaat uit één- of twee- persoonshuishoudens. Het aanbod bestaat echter voor het grootste deel uit woningen met meer dan twee slaapkamers. Dat los je niet op met andere verdelingsafspraken. Denk naast bouwen ook aan het splitsen van woningen, huisvestings- concepten met een kortere levensduur dan wij gewend zijn of andere contractvormen zoals tijdelijke of ‘Friends’-contracten. Je zegt dat corporaties zoeken naar oplossingen voor ‘subproblemen’: kun je hier een voorbeeld van geven? Nu de druk op de woningmarkt sterk is toegenomen, zie je dat er meer behoefte ontstaat om groepen een aparte plek te geven in woonruimteverdeling. Denk aan jongeren, starters of mensen uit de eigen dorpskern. Soms liggen hier goede argumenten aan ten grondslag, maar vaak ontstaat deze behoefte op basis van een onderbuikgevoel of politieke druk. Wij vinden dat je hier altijd twee vragen moet stellen: welk probleem wil je oplossen en wat betekent dit voor andere groepen in de markt. In het algemeen denkt Enserve dat je met zo weinig mogelijk uitzonderings- en voorrangsposities de woonruimteverdeling moet willen regelen. Dat is uiteindelijk het meest begrijpelijk en overzichtelijk voor de woning- zoekende. Hoe ondersteunt Enserve corporaties bij woonruimteverdeling? Enserve wil haar opdrachtgevers, zowel corporaties en gemeenten, als deskundig businesspartner ontzorgen, adviseren en ondersteunen op alle aspecten van woonruimte- verdeling. Hierbij kiest Enserve, samen met haar opdracht- gevers, voor het doorontwikkelen van de samenwerking vanuit principes van leren en verbeteren. Concreet betekent dit dat wij alle mogelijke backofficediensten uitvoeren, van helpdesk tot administratie. Meer dan 900 corporatiemede- werkers vallen op ons terug met de meest uiteenlopende vragen over woonruimteverdeling. Wij verzorgen daarnaast trainingen op het gebied van woonruimteverdeling, verzorgen managementinformatie op maat, maken jaarrapportages en verzorgen de volledige aansturing van de ICT-leverancier van de woonruimteverdeling. Wij denken steeds na op welke wijze wij bij kunnen dragen aan het verbeteren van de kwaliteit van de woonruimteverdeling in brede zin en brengen dit in de samenwerking in.