CorporatieGids Magazine

11 ONAFHANKELIJK MAGAZINE OVER BEDRIJFSVOERING, BOUW EN ONDERHOUD VOOR WONINGCORPORATIES NUMMER 3, 2017 10 WWW.CORPORATIEGIDS.NL Foto: Nijenrode Business Universiteit Kies voor de burger “In essentie gaat het erom dat je als gemeenten en corporaties de - politieke - keus voor de burger maakt,” vervolgt Adri. “Als wethouder van Almere zei ik: wij hebben zeggenschap over de grond en dus geven we de burger voorrang. Die burgers bleken daar massaal voor in te zijn. Inmiddels hebben al een paar duizend huishoudens in Almere hun eigen huis gebouwd. In de rest van Nederland is veel grond in handen van en projectontwikkelaars, aannemers en woningcorporaties. Daarmee is het bouwen door professionals gemonopoliseerd en is de burger in die situatie nog slechts consument. Hij of zij mag in de rij staan voor een standaardwoning in een wijk, waarin hoogstens sprake is van een kunstmatige diversiteit. Kijk naar de wijken waar mensen woonproducent zijn en zie de enorme verschillen in kwaliteit en diversiteit. Burgers zijn gefaciliteerd, maar hebben het helemaal zelf gedaan. Goed voor de woonbeleving van de burger en goed voor de kwaliteit van de stad.” Voet tussen de deur Adri is er trots op dat hij de wooncoöperatie in de nieuwe woningwet heeft gekregen. “De wooncoöperatie is de voet tussen de deur. Het legitimeert burgers om zelfbeheer binnen een sociaal woonstelsel naar zich toe te trekken en daarin een eigen positie te creëren. Voor Nederland is dat nog steeds nieuw maar in Duitsland en de Scandinavische landen is dat een volstrekte vanzelfsprekendheid. Ik zie nu gelukkig in Nederland bewoners allerlei zelfbouw- en zelfbeheerinitia- tieven ontstaan. In navolging van Almere wordt in Den Haag en Amsterdam al bouwgrond specifiek toegewezen aan wooncoöperaties. En steeds vaker komen bewoners in verzet komen tegen dubieuze sloopplannen en vormen zij woon- coöperaties. Het positieve is dat het echt weer een beweging van onderop is waarin de bewoner woonproducent wordt.” Het wij zorgen voor u-gevoel Op de vraag wat woningcorporaties kunnen doen om zelf- beheer te stimuleren, zegt Adri: “Laat het ‘wij zorgen voor u-gevoel’ los. Niet eenvoudig, want dat gevoel zit heel diep in de sector. In Nederland hebben we een woningstelsel ingericht waar lage inkomens permanent afhankelijk zijn gemaakt. Ze mogen in de rij staan voor een woning met huurtoeslag. We hebben ongeveer 2,1 miljoen sociale huur- woningen, terwijl de echte doelgroep ‘slechts’ één miljoen huurders groot is. Maar zelfs in die doelgroep zijn er veel burgers prima in staat om zelfstandig te handelen. Geef ze de keuze, wil je voor jezelf zorgen of verzorgd worden? Het faciliteren van wooncoöperaties zou een sociaal verdien- model van woningcorporaties kunnen zijn. In plaats van individueel woningen uit te ponden zouden corporaties kunnen kiezen voor de overdracht aan wooncoöporaties. Financieel is dat zeker niet onaantrekkelijker maar in sociale termen is er een groot rendement.” Politieke toekomst Adri hoopt dat de woningmarkt in de toekomst minder van bovenaf wordt georganiseerd. “De sociaal- en christen- democraten hebben altijd het ‘wij verzorgen u’ principe gebezigd. Daar heeft de sociale huursector ook haar identiteit aan ontleend. De liberalen roepen ‘laat het ‘verzorgen’ van de burger aan de markt over’. In dat schisma zijn steeds meer instituten in het woon- en zorgdomein naar de kant van de markt geschoven. Als het middenveld het marktdenken als leidraad voor haar handelen gaat nemen, is dat desastreus voor de sociale samenhang in onze samenleving. Als alles commercieel wordt, wordt het publiek domein heel smal. Als ik me beperk tot het domein wonen, is het de uitdaging voor de nieuwe coalitie om tussen het markt- en verzorgings- staat denken in een woonbeleid te creëren waarin de burger centraal staat. Dit is het moment om het centraal inrichten van de samenleving te kantelen en burgers, die daarvoor open staan, het heft in eigen handen te geven binnen het kader van een sociaal woon- en zorgstelsel. Daarin is plaats voor zowel corporaties als wooncoöporaties.” In essentie gaat het erom dat je als gemeenten en corporatie de – politieke – keus voor de burger maakt.