• Home
• Nieuws

Robèrt van der Wegen (Tablis): Professionaliseren om risico’s het hoofd te bieden

Geplaatst door CorporatieMedia op Friday 28 August 2020

Om grip te houden op risico’s, is het zaak dat woningcorporaties risicomanagement professionaliseren. Dat zegt Robèrt van der Wegen, controller bij Tablis Wonen. CorporatieGids Magazine sprak met hem over professioneel risicomanagement en het daarin meenemen van de organisatie: “Risicomanagement wordt nog vaak gezien als ‘het zoveelste systeempje’ dat moet helpen beter te werken.”

“Een paar jaar geleden bestond risicomanagement uit slechts een lijstje risico’s, die samen met de RvC en organisatie op papier werden gezet,” begint Robèrt het gesprek. Het gevolg hiervan was dat de Sliedrechtse corporatie vanuit een ad hoc-situatie op risico’s reageerde. “Onwenselijk, we willen juist doorgroeien naar een situatie waarbij het risicomanagement volledig is geïntegreerd in ons dagelijkse doen en laten.”

Simpele vraag
Volgens Robert is dat alleen mogelijk door te professionaliseren. ‘’Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Je kunt mensen namelijk niet in een format stoppen wat betreft risicomanagement. Natuurlijk kun je hier rekening mee houden in de processen, maar de risico’s liggen vaak daar buiten en hebben te maken met persoonlijk handelen. Het is daarom zaak het continu onder de aandacht te brengen zodat bewustzijn ontstaat. Wees je bewust van waar je mee bezig bent en welke risico’s daarbij komen kijken. Stel jezelf daarbij steeds de simpele vraag: zou ik dit voor mijzelf ook op deze manier regelen? Als je het punt hebt bereikt dat iedereen dat doet, kun je spreken van een ‘risico volwassen organisatie’. Dan kan risicomanagement echt een onderdeel worden van het natuurlijke gedrag van medewerkers.”

‘Zoveelste systeempje’
Risicomanagement wordt nog vaak als last gezien, vertelt Robèrt: “Ook bij Tablis zien we in de basis nog best wat weerstand. Vooral de eerste lijn heeft moeite met het implementeren en het zien van de toegevoegde waarde. Een vrij standaard reactie gaat bijvoorbeeld over afdelingsplannen die nog moeten worden gemaakt en allerlei andere rapportages. Eigenlijk best gek, want juist de input vanuit risicomanagement vormt een basis om stappen te nemen naar de toekomst. Dan weet je dat meer aandacht voor risicomanagement van belang is.”

“In mijn ervaring is dit overigens niet anders dan bij andere organisaties, en wordt het vaak gezien als ‘het zoveelste systeempje’ dat ons moet helpen om beter te werken. En ik snap de weerstand vanuit die context. Maar eigenlijk krijg je juist door risicomanagement het tegenovergestelde. Geen systeem, maar meer bewustzijn van hetgeen waarmee je bezig bent.”

Comfort
Bij het professionaliseren heeft Tablis eerst gekeken naar de ICT rondom risicomanagement. “In de geautomatiseerde systemen worden namelijk de autorisaties ingericht die ervoor zorgen dat er in de basis geen doorbreking is van de interne beheersing. Dat is met name operationeel. Daarnaast vervult ICT een aanvullende rol in de mate van informatievoorziening. ‘Goede’ informatie is de basis voor goede sturing, ook bij risicomanagement.”

“In de kern van ons risicomanagement maken we gebruik van de kennis en software van Naris. Het fijne is dat onze organisatie wordt meegenomen in hun opzet en zij een aantal inrichtingsvraagstukken hebben gebaseerd op de sector, zoals hun strategiekaart. Hierdoor hebben we nu al enkele stappen kunnen zetten. Ook de Raad van Commissarissen is meegenomen in de opzet, en geeft aan dat het hen wel een stukje comfort geeft dat er op deze manier naar risico’s wordt gekeken.”

Bruto en netto risico
Op de vraag wat de precieze doelen zijn voor Tablis rondom risicomanagement, vertelt Robèrt: “We hebben een tijdje geleden een nulmeting van onze risico’s gedaan, in feite ons ‘bruto risico’. Van deze risico’s hebben we vervolgens de impact bepaald. Die kunnen liggen op financieel gebied, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van ons imago. Op basis daarvan kun je prioriteren en met elkaar beheersmaatregelen opstellen. Het doel is te werken naar de best mogelijke situatie met gebruikmaking van de beheersmaatregelen. Oftewel; je ‘netto risico’.”

Concrete voorbeelden
Hoewel er stappen zijn gemaakt, is Tablis er nog niet. Robèrt: “De focus ligt zoals gezegd vooral op bewustwording bij collega’s. Er is immers zoveel veranderd bij corporaties als het gaat om regels, verduurzaming en de vele fusies in de sector. Dat maakt dat corporaties veel op hun bordje hebben, waardoor risicomanagement niet altijd de aandacht heeft die het verdient.”

Het gebruik van concrete, actuele voorbeelden kan daarbij helpen. “Een voorbeeld is de vastlegging van afspraken. Er is soms een blind vertrouwen waar het gaat om aannemers die al jaren voor de corporatie werken. De aannemer lijkt daarbij soms de regisseur van zijn eigen werk te zijn. In dit soort gevallen probeer ik medewerkers te bevragen op de totstandkoming van prijzen in combinatie met de controle op de kwaliteit van het geleverde werk. Om dit te koppelen aan de eerdergenoemde vraag die je jezelf moet stellen; zou je zelf ook een aannemer een vrijbrief hebben gegeven om de boel op te knappen, of wil je juist precies weten wat hij of zij gaat doen?”

Organiserend vermogen
“Naast het bewustzijn van medewerkers mag het organiserend vermogen van het management ook niet onderschat worden,” vertelt Robèrt. “Wanneer medewerkers door hen worden overtuigd van het belang van risicomanagement, dan kan een organisatie grote stappen maken. In de basis is volgens mij iedereen zich bewust van risico’s, maar de roep van het management kan dienen als wake-up call.”

Frisse blik
De komende periode staat risicomanagement bij Tablis in het teken van verdere uitwerking, legt Robèrt uit. “Het management is begin dit jaar deels vernieuwd en dat geeft een frisse blik die kan helpen bij de bewustwording. Mijn verwachting is dat de insteek vanuit fraudepreventie een bredere uitwerking krijgt. Ik ga als controller met de managers om tafel over dit onderwerp, en het management gaat vervolgens in gesprek met de medewerkers. In eerste instantie doen ze dat in het afdelingsoverleg. De gedachte is om de uitkomsten hiervan te presenteren in een organisatie brede bijeenkomst.”

Continue aandacht
“Daarbij is het belangrijk te beseffen dat risicomanagement niet iets eenmaligs is,” sluit Robèrt af. “Elke dag ontstaan of verdwijnen er risico’s vanwege externe factoren die niet te beheersen zijn. De wetgeving, klimaatverandering of economische ontwikkelingen zijn voorbeelden die we niet in de hand hebben. Maar door te professionaliseren wel het hoofd kunnen bieden.”

Bron: CorporatieGids Magazine, Foto: Else Loof