Prestatiemanagement in de Not-for-profit sector: een onmogelijke uitdaging?

Geplaatst door CorporatieMedia op
 

"Minister Opstelten moet ook eens durven te zeggen wat de politie niet kan of zal doen. Er zijn op dit moment honderden doelen geformuleerd die prioriteit voor de politie zouden moeten zijn!" (De Telegraaf, februari 2015)

Alhoewel er in de not-for-profit sector uiteraard goed gepresteerd wordt, vindt men er het managen van de prestaties vaak lastig, zo blijkt ook maar weer eens uit het actuele citaat over de gewenste prestaties van de politie dat boven deze blog staat. Een belangrijke reden daarvoor is dat een overkoepelend, objectiveerbaar doel als een winstoogmerk, zoals bij commerciële bedrijven, ontbreekt bij publieke organisaties. De belangrijkste doelen zijn dan veelal maatschappelijk en niet financieel van aard. En de prioritering van het streven naar "Veiligheid", "Privacy", "Sociaal vangnet", "Leefbaarheid", "Duurzaamheid" e.d. is moeilijk neutraal vast te stellen. Deze is afhankelijk van de opvattingen die hierover op een bepaald moment in de maatschappij leven.

Gevolg is een enorme uitdaging voor het toepassen van prestatiemanagement in de not-for-profit sector want die 'maatschappij' betreft een breed en amorf begrip. In tegenstelling tot in de commerciële sector waar er een expliciete relatie tussen de bedrijfsvoering en het oordeel van de eindklant bestaat (vooral uitgedrukt in verkopen en winst), is een dergelijke directe link in de not-for-profitsector nauwelijks voor handen. Voor de bedrijfsvoering is daarom vaak het oordeel van 'controlerende' partijen (van een minister, de zorgverzekeraars, de gemeenteraad, inspecties, koepelraden, de pers e.d.) belangrijker dan dat van de daadwerkelijke afnemers van de producten en diensten (de burger, de patiënt, de leerling, het kind in het ontwikkelingsland, etc.).

Binnen not-for-profit organisaties kan daardoor ook de keuze van indicatoren die iets zeggen over de prestaties minder zelfstandig gemaakt worden dan in de commerciële sector. Deze keuze is wel in hoge mate bepaald door de subsidiërende instellingen en (semi-) toezichthoudende organisaties. Indicatoren worden dan in algemene definities uitgedrukt, want maatwerk is te kostbaar en op deze wijze kan er eenvoudig aan benchmarking worden gedaan. Ondanks de voordelen die dit oplevert is een gevolg daarvan uiteraard dat indicatoren niet organisatie-specifiek zijn en, nog afgezien van de inhoudelijke kwaliteit van die indicatoren, zullen dergelijke generieke metingen niet op iedere situatie even toepasbaar zijn om de daadwerkelijke prestatie te bepalen en daar dus op te sturen.

Is met dat alles het optimaal implementeren van prestatiemanagement in de not-for-profit sector dan eigenlijk een onmogelijke uitdaging? Nee, we hebben met Bizzscore gelukkig heel veel succesvolle toepassingen van prestatiemanagement binnen de not-for-profit sector gerealiseerd. Het gaat dan zelfs om bijna de helft van het totaal van onze klanten. Deze variëren van kleine tot grote not-for-profit organisaties; woningcorporaties, onderwijs- en zorginstellingen, maar ook het Vlaams Parlement en meerdere ministeries (helaas nog niet die van Opstelten) behoren tot onze klantengroep.

Dit hebben wij verwezenlijkt door het aanbieden van een vastomlijnd schema waarbinnen gestructureerd vanuit een selectie van doelen toegewerkt wordt naar de factoren welke het succes op die doelen bepalen. Vervolgens worden deze in concreet meetbare indicatoren vertaald. De bepaling van de indicatoren is gestoeld op drie verschillende invalshoeken op de doelen:
- Input ('wat kostte het?')
- Output ('wat was het resultaat?')
- Outcome ('wat wordt er van dat resultaat gevonden?')

Voor met name het meten van indicatoren met betrekking tot dat laatste aspect moet er vaak teruggevallen worden op kwalitatieve informatie zoals deze bijvoorbeeld uit enquêtes naar voren komt. Doordat dit een (onderscheidend en) integraal onderdeel vormt van Bizzscore, wordt er - naast het automatisch inlezen van 'harde' data uit systemen -ook continu gemonitord op dit vlak.

Templates zorgen er voor dat indicatoren van toezichthoudende instanties eenvoudig verweven worden met die welke zelfstandig vanuit de eigen organisatiestrategie gedefinieerd zijn. Bizzscore meet daarbij niet alleen, maar is ook gefocust op de nog te behalen doelen en de actiepunten die daaraan gekoppeld zijn.

Voor deze blog voert het te ver om omstandig uit de doeken te doen hoe dit zich in specifieke praktijkcases heeft uitgekristalliseerd. Maar mocht u daar meer over willen weten, dan kunt u uiteraard altijd even contact opnemen.....en die uitnodiging geldt natuurlijk ook voor Minister Opstelten!

Door: Drs. Alwin N. Peppelenbosch, Senior Product Manager Bizzscore

Klik hier om de bedrijfsprofielpagina van Bizzscore in de CorporatieGids 2014 te bekijken.