Begin dit jaar werd de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening van kracht. Hiermee wordt het wettelijk verplicht huurachterstanden te melden aan de gemeente, om zo aan vroegsignalering te doen en erger te voorkomen. Woningcorporatie Nijestee en de gemeente Groningen voerden vorig jaar al een pilot uit, vooruitlopend op de nieuwe wetgeving. Hoe regel je deze signalering efficiënt in en wat is het effect? CorporatieGids.nl sprak daarover met Directeur Woondiensten Carla Terhell (foto links) en Medewerker Persoonlijke Benadering Wieke Hiemink (foto rechts).
De kerntaak van Nijestee is zoveel mogelijk woningen bieden die bereikbaar zijn voor mensen die aangewezen zijn op huurtoeslag. Carla: “Onze doelgroep willen we de ruimte bieden om kans te maken op een passende en betaalbare woning. We willen daarom meer betaalbare woningen verhuren. Daarnaast willen we ruim 90 procent van de woningen die we opnieuw verhuren beneden de aftoppingsgrenzen van huurtoeslag aanbieden, zodat mensen die recht hebben op huurtoeslag ook wat te kiezen hebben.”
Schuld, maar niet schuldig
Desondanks kan het altijd voorkomen dat mensen betalingsproblemen krijgen, gaat Wieke verder. “Onze visie is om dit zo vroeg mogelijk te signaleren en daarna huishoudens op maat te begeleiden. Hiermee willen we voorkomen dat mensen worden uitgezet. Bij Nijestee denken we dat niemand bewust kiest om in de schulden te komen, het overkomt je. De omstandigheden waarin je verkeert en het gemak om schulden te maken in onze maatschappij hebben hier veel invloed op. Deze huurders hebben misschien schulden, maar zijn niet schuldig.”
Stress verminderen
Door onder andere de economische crisis en de coronacrisis is de armoede en schuldenproblematiek in Nederland toegenomen, legt Carla uit. “Gelukkig krijgt dit onderwerp landelijk en maatschappelijk gezien meer aandacht en ontstaan er nieuwe inzichten. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen met schulden en hun kinderen veel stress ervaren, en daardoor lastiger keuzes voor de lange termijn kunnen maken. Hierdoor is de kans groot dat financiële problemen toenemen. Ook hun kinderen hebben later meer kans op financiële problemen. Daarom is het voorkomen van achterstanden zo belangrijk en moeten we bewoners die niet hebben betaald zo snel mogelijk spreken. Hoe eerder hulp is ingeschakeld, hoe gemakkelijker het is om hen hieruit te halen en verdere stress te voorkomen.”
Laatste redmiddel
Financiële problemen gaan vaak gepaard met andere problemen, vult Wieke aan. “Wanneer achterstanden oplopen of wanneer we geen contact kunnen krijgen met bewoners, werken we samen met de WIJ-teams. Deze teams adviseren en ondersteunen mensen in de gemeente Groningen om zelf grip te krijgen en te houden op hun leven. We ontruimen alleen bij achterstanden wanneer we geen contact kunnen krijgen of wanneer de bewoners niet willen werken aan een oplossing voor de lange termijn. Het moment van ontruiming zien we als laatste redmiddel om dit alsnog te bereiken, door zelf aanwezig te zijn. Samen met de deurwaarder en eventuele hulpverlening doen we er alles aan om de ontruiming te voorkomen, of zo goed als mogelijk te laten verlopen.”
Eerste hulp bij Geldzaken
Sinds 1 januari 2021 zijn woningcorporaties verplicht achterstanden te melden bij de gemeente door de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs). Carla: “Gemeenten werken samen met partijen als het waterbedrijf, energieleveranciers, zorgverzekeraars en woningcorporaties om schulden zo vroeg mogelijk te signaleren. De gemeente kan hierdoor vroegtijdig hulp bieden aan een inwoner. De Wgs is sinds begin dit jaar van kracht maar Nijestee sprak in 2018 al de intentie uit om samen te werken met de gemeente Groningen op het gebied van vroegsignalering. Voor de wet van kracht werd hebben we een pilot uitgevoerd waarin wij signaalpartner voor de gemeente waren.”
Dit leidde uiteindelijk tot een nieuw initiatief: Eerste hulp bij Geldzaken. “Dit heeft de gemeente samen met vijf Groningse corporaties gestart. De dienstverlening van Nijestee is al jaren ingericht om samen met partners onze huurders die ruimte te bieden die nodig is om tot een oplossing te komen bij betalingsproblemen. Het initiatief van de gemeente is een mooie aanvulling op ons eigen beleid om onze huurders beter te kunnen helpen.”
Laat in de ketting
Op de vraag wat de nieuwe wet uitdagend maakt, vertelt Wieke: “We vroegen ons onder andere af hoe de Wgs zich verhoudt tot de AVG. We vinden het immers erg belangrijk om zorgvuldig met de gegevens van onze huurders om te gaan. Daarnaast is de Wgs ook geen wondermiddel. Als een huurachterstand ontstaat, is er eigenlijk geen sprake meer van vroegsignalering. We zitten dan vrij laat in die ketting omdat bewoners in het algemeen de huur blijven betalen voor andere rekeningen. Daarom loopt ons eigen social huurincassoproces gewoon door. We willen daarbij wel voorkomen dat de gemeente en Nijestee in elkaars vaarwater zitten. Dan wordt de huurder overladen met informatie en berichten. Onze uitdaging is dat we aanvullend zijn op elkaar, terwijl we onze eigen processen behouden.”
Oordeelloos benaderen
Het huurincassoproces van Nijestee gaat uit van ‘oordeelloos benaderen’. Carla: “Dat houdt in dat we altijd naar partners zoeken die ons kunnen helpen bij het realiseren van onze ambities. Ons debiteurenpakket van Mind2Pay helpt die huurders persoonlijk te benaderen bij wie een risico op huurachterstand dreigt. Onze eigen werkwijze levert al jaren goede resultaten op en de Wgs zorgt voor een aanvullende manier van samenwerken met de gemeente.”
Samenwerking
Op de vraag hoe dat precies in zijn werk gaat, vertelt Wieke: “Op dit moment leveren we maandelijks gegevens aan bij de gemeente. Is er contact vanuit Nijestee of de gemeente met de huurder, dan zoeken we de samenwerking. Op die manier leveren we maatwerk voor de huurder. In de toekomst willen we ook meer op dossierniveau beslissen of we een bewoner aanmelden. Voorafgaand aan de upload informeren we onze bewoners via een geautomatiseerde mail over het delen van hun gegevens met de gemeente. Dit hebben we geautomatiseerd met Mind2Pay. Wanneer bewoners geen bezwaar hebben, delen wij de gegevens. Door deze samenwerking hebben wij ook dit proces waar mogelijk geautomatiseerd, waardoor we meer tijd over hebben voor de huurders die dit nodig hebben.”
Huren bevriezen
“Nadat de bestandsupload is aangeleverd bij de gemeente, zoeken we samenwerking waar nodig. Ons eigen huurincassoproces gaat door terwijl de gemeente ook onze huurders probeert te bereiken. De gemeente meldt aan ons wanneer dit lukt. Wij bevriezen op dat moment de huurachterstand in afwachting van de afspraken die nodig zijn om de huurder verder te helpen. Zo bieden we ruimte waar nodig. De enige voorwaarde die we stellen, is dat vanaf dat moment de reguliere huur elke maand op tijd wordt betaald.”
Extra mogelijkheid
Het grote voordeel van de Wgs voor huurders is dat ze een extra mogelijkheid hebben om in contact te komen met schuldhulpverlening, benadrukt Carla. “Uiteindelijk levert dit meer stabiliteit en rust op in de huurbetaling van onze bewoners, en zorgt dit voor minder stress. Momenteel leveren we drie maanden gegevens aan bij de gemeente. Nog niet alle lokale signaalpartners waren in de periode aangehaakt. Zodra dit wel zo is, kunnen we ook met cijfers onderbouwen in hoeverre we de huurders beter ondersteunen met de Wgs.”
Continue verandering
“Maar naast de nieuwe wet zal ons huurincassoproces continu in ontwikkeling blijven, met uiteraard hart voor de huurder,” sluit Wieke af. “Maatschappelijke ontwikkelingen maken dat dit proces zich ook aanpast. Het is aan Nijestee de taak om hier continu naar te kijken zodat we huurders de ruimte kunnen bieden met maatwerk en een steeds betere dienstverlening.”
Bron: CorporatieMedia, Foto: Nijestee
Zoals ieder jaar was het een voorrecht om CorporatiePlein te mogen organiseren. En de 2024-editie, de veertiende van het…
www.corporatieplein.nlCorporatieGids Magazine - November 2024 Inhoud Ferry van der Pal (Wonen Wateringen): Fusie leidt tot betere bijdrage aan de volkshuisvestelijke opgave…
Zoek en vind leveranciers en adviesbureaus die IT-diensten en oplossingen aanbieden aan woningcorporaties.