Naris over alfa leiders en risicomanagement

Manfred Kets de Vries schrijft regelmatig in het FD. Door de loop van de tijd heb ik vele boeken van zijn hand gelezen, die veelal gaan over leiderschap. Dit keer schreef hij een mooi stuk over de Alfa leider, en voerde als voorbeeld Jeff Bezos van Amazon aan. Eigenschappen die deze man volgens Kets de Vries bezit zijn: charisma, genialiteit, zakelijk inzicht en het hebben van gedurfde innovatieve ideeën. Achter zijn daden ligt doorzettingsvermogen, en een onwankelbaar gevoel van richting. Op het gebied van risicomanagement zijn dit de ware risico nemende personen.

In het artikel wordt de vergelijking gemaakt met de homo sapiens. Alfa’s moeten de baas zijn, anders zijn ze niet gelukkig. Over het algemeen zijn ze autocratisch, meten ze zich in alles met anderen, en zijn erg resultaatgericht. Ze verlangen topprestaties van zichzelf en van hun omgeving. Door hun verantwoordelijkheidsgevoel kan een organisatie tot grote hoogte stijgen, maar hun eigenschappen (zoals overmoed) kunnen de onderneming ook naar de afgrond voeren. Het is echter buitengewoon moeilijk hen hiervoor te waarschuwen. Eerder schreef ik over het winnaars effect, wat hieraan ten grondslag ligt.

In het vervolgstuk schrijft De Vries hoe deze mensen op een intelligente manier zijn te veranderen. Deze structuur benader ik graag via de kracht van risicomanagement.

360 graden risk feed back

• Organiseer als eerste een gesprek met de CEO/ directeur.  In de nieuwe governance code wordt een duidelijk standpunt over de risk appetite van de board vereist
• Start positief; met de sterke punten van de organisatie. Er is groei en bovendien wordt het merendeel van de risico’s uitstekend beheerst. Wat dat betreft kan je zeggen dat zijn organisatie redelijk “in control” is, zeker gezien de groei van de organisatie.
• Geef in het gesprek ruimte de incidenten in de organisatie te bespreken, vanuit zijn perspectief. Vraag door. Had hij dat niet eerder willen weten? Geef aan dat de organisatie kan professionaliseren door incidenten eerder te bespreken.
• Laat hem vooruit kijken en aangeven welke externe (disruptive) ontwikkelingen hij de komende jaren ziet, waar hij rekening mee zal moeten houden of wat echte bedreigingen zijn voor het business model. Wederom is de vraag welke risk appetite hierbij past.
• Verleid hem tot kwetsbaarheid. Laat zien dat het tonen van kwetsbaarheid een kracht is (alleen sterke mensen durven kwetsbaarheid te tonen) en dat zijn voorbeeldgedrag cruciaal is voor de groei van de organisatie.
• Verleid hem tot een 360 graden risk feedback waarbij elk directielid en de RvC middels een interview de belangrijkste risico’s voor de organisatie aangeeft. Organiseer vervolgens een dialoog om met elkaar de uitkomsten te bespreken.