• Home
• Nieuws

Hoe bepaal je wie voorrang krijgt op een woning?

Geplaatst door CorporatieMedia op Thursday 10 February 2022

De wachttijden voor een sociale huurwoning zijn lang. Er zijn te weinig woningen beschikbaar om iedere woningzoekende direct te kunnen helpen. Wie in een noodsituatie zit, kan een urgentieverklaring aanvragen. De onafhankelijke Urgentiecommissie Woonruimteverdeling van Enserve beoordeelt aanvragen van woningzoekenden die met spoed een (andere) woning zoeken. Dit doet zij in opdracht van gemeenten en corporaties in verschillende delen in het land.

De commissie behandelt ongeveer 1.500 urgentieaanvragen per jaar, vertelt voorzitter Rietje Compiet, in het dagelijks leven werkzaam in het sociale domein. ,,Een woningzoekende meldt zich eerst bij de urgentiefunctionaris van de corporatie of gemeente. Die neemt de aanvraag in behandeling en geeft advies hoeveel kans de woningzoekende op urgentie maakt. Dat rapport komt samen met de aanvraag en andere bijbehorende documenten binnen in ons digitale systeem. Medewerkers van Enserve controleren het dossier en plannen het in voor een vergadering.’’

Multidisciplinaire achtergrond
De commissie vergadert wekelijks en bestaat op dit moment uit 4 voorzitters en 24 leden die dit werk op vrijwillige basis doen. De commissie staat zich voor op haar onafhankelijkheid. De leden en voorzitters hebben geen betrokkenheid bij gemeenten of corporaties waarvoor de commissie werkt om elke schijn van belangenverstrengeling te vermijden. Voor woningzoekenden is het immers belangrijk dat hun aanvraag zonder vooringenomenheid wordt beoordeeld.

Bij Enserve zijn 3 specialisten urgentiedienstverlening in dienst die onder andere de urgentiecommissie ondersteunen. Een van hen is Marie-José van Kraaij. ,,Gezien de hoeveelheid aanvragen en regio’s kent de commissie meerdere kamers die parallel aan elkaar werken. Een kamer behandelt per vergadering ongeveer 15 tot 18 aanvragen. Een week voor het overleg zijn de dossiers digitaal beschikbaar voor de leden, zodat ze de vergadering kunnen voorbereiden. Alle leden beschikken over een specifieke deskundigheid op het juridische, financiële, medische, psychosociale en/of volkshuisvestelijke vlak. Die brede ervaring maakt dat de urgentiecommissie vanuit verschillende invalshoeken kan afwegen hoe een aanvraag beoordeeld moet worden.’’

“Voor woningzoekenden is het belangrijk dat hun aanvraag zonder vooringenomenheid wordt beoordeeld”

Drie criteria
De behandeling van urgentieaanvragen vindt plaats op basis van de regelgeving die is vastgelegd in de betreffende regio, legt Rietje uit. ,,Dat betekent dus ook dat alle commissieleden op de hoogte moeten zijn van het beleid en de regels die gelden in de verschillende gebieden. Door de bank genomen zijn er drie belangrijke criteria waarop we een aanvraag beoordelen. Ten eerste: is er sprake van een woonnoodsituatie? Moet er binnen een bepaalde tijd een oplossing zijn? Ten tweede: is de aanvrager zelf in staat om zijn woonprobleem op te lossen via de reguliere weg? Kan hij of zij binnen een aanvaardbare periode zelf een woning of kamer vinden, bijvoorbeeld op basis van inschrijftijd of eigen financiële middelen? De derde is de meest lastige: is de aanvrager zelf verantwoordelijk voor de situatie en kan dat hem of haar aangerekend worden? Soms is een besluit klip en klaar, soms zijn er dossiers waarop we heel lang puzzelen en diep in de casus moeten duiken. Soms stellen we de beslissing uit, omdat we meer objectieve informatie nodig hebben.’’

Mogelijkheid tot beroep
Iedere aanvrager krijgt een brief waarin de commissie haar besluit bekend maakt en op een begrijpelijke manier motiveert. Hieraan besteedt zij veel aandacht, want een woningzoekende heeft niets aan een besluit wat hij/zij niet begrijpt.

Bij een afwijzing heeft de aanvrager de mogelijkheid om in beroep, dan wel bezwaar, te gaan. Dat is in elk gebied anders geregeld. In de regio Arnhem-Nijmegen is er bijvoorbeeld een bezwaarschriftencommissie via de gemeente Arnhem. Enserve ondersteunt eveneens een onafhankelijke beroepscommissie, die werkt in opdracht van de regio Stedendriehoek.

Rietje snapt heel goed hoeveel impact een negatieve beslissing heeft op de woningzoekende. ,,Toen ik startte bij deze commissie was ik directeur van de crisisopvang in Nijmegen, die veel dakloze mensen opvangt met psychische problemen. Daar realiseerde ik me heel sterk dat het hebben van huisvesting een noodzakelijke voorwaarde is voor mensen om stappen te kunnen zetten in het leven. Tegelijkertijd zie ik natuurlijk de krapte op de woningmarkt. Daarom is het heel belangrijk om een verantwoorde, zorgvuldige afweging te maken tussen woonnoodsituatie en beschikbaarheid.’’

“Het hebben van huisvesting is een noodzakelijke voorwaarde voor mensen om stappen te kunnen zetten in het leven”

Objectiviteit
Ook Marie-José is zich er terdege van bewust dat achter elke aanvraag een persoonlijk verhaal schuilt. ,,Maar het besluit van de commissie moet objectief en realistisch zijn. Dat bewaken we door zoveel mogelijk de feiten te beoordelen. Daarom zitten er ook zoveel expertises aan tafel. Wij zien alleen de papieren dossiers, niet de gezichten van de mensen daarachter. Met elkaar letten we er goed op dat we geen aannames doen en zelf dingen invullen. Daar zijn we heel alert op. Elk besluit moet onderbouwd worden met objectieve feiten. De commissie moet echt voldoende overtuigd zijn dat iemand met voorrang op al die anderen recht heeft om eerder een huis te krijgen.’’

Vanuit haar behoefte naar voldoende onderbouwing zoekt de commissie nadrukkelijk de samenwerking met de gemeente en/of corporatie waar de woningzoekende de aanvraag indient. Daar start het urgentieproces en het is de medewerker van de gemeente of corporatie die aanvrager gedurende dit hele proces begeleidt, dus ook bij het boven tafel krijgen van de documenten die relevant zijn voor de urgentieaanvraag. Het is vooral te danken aan de inspanningen van de specialisten urgentiedienstverlening dat de samenwerking tussen alle verschillende partijen goed verloopt. Periodiek organiseren zij bijeenkomsten waar zij partijen uitnodigen om kennis en ervaring uit te wisselen. Ook geven zij trainingen in het urgentieproces en -beleid.

Veel op het spel
Rietje bevestigt dat elke aanvraag maatwerk is. ,,We bestuderen ieder dossier gedetailleerd zodat we het weloverwogen kunnen beoordelen. Het is de rol van de specialist urgentiedienstverlening en de voorzitter om te voorkomen dat er rechtsongelijkheid ontstaat. Dat we niet de ene keer een vergelijkbare situatie positief beoordelen en de volgende keer afwijzen. Al is geen enkele situatie exact gelijk. We realiseren ons dat er veel op het spel staat voor de mensen. Dus kan je niets op de automatische piloot doen. Dat maakt dit werk heel boeiend, interessant en van grote betekenis en de reden dat veel leden lang betrokken blijven bij de commissie.’’

Bron: Enserve, Foto: Enserve