Voldoende betaalbare huurwoningen in leefbare buurten én een CO2-uitstoot van nul? Dat klinkt als een utopie, zelfs op de lange termijn. Toch moeten corporaties jaarlijks wel stappen zetten om dit in 2050 te bereiken, in ieder geval voor duurzaamheid en betaalbaarheid. Hoe je het beleid ook vormgeeft, de thema’s betaalbaarheid, duurzaamheid en leefbaarheid staan de komende jaren bovenaan de agenda binnen corporatieland.

Niet alles tegelijk
Omdat er niet voldoende budget zal zijn om full-in te gaan voor deze drie thema’s, moeten woningcorporaties bewust beleid maken. Doelstellingen als een leefbare omgeving, een beperkte CO2-uitstoot en voldoende betaalbare woningen binnen de portefeuille kun je niet allemaal tegelijkertijd behalen. Door bewust beleid te maken op het realiseren van deze doelen, uitgezet in de tijd, kun je monitoren wat de voortgang is. En het beleid eventueel bijstellen waar nodig.

Duurzaamheid
Bij dit beleid kun je op strategisch niveau starten per thema. Zoals: een CO2-uitstoot van x kg per eenheid, ‘voldoende’ leefbare buurten en een x-aantal goedkope woningen binnen de portefeuille. Vanuit deze doelstellingen op corporatieniveau zijn afgeleide KPI’s te definiëren. De voortgang op duurzaamheid kun je monitoren door de tijd heen met bijvoorbeeld het percentage woningen dat volledig is geïsoleerd en het percentage woningen met enkelglas. Of met het aantal woningen met een labelsprong, het percentage woningen dat van het gas af is, of nul heeft op de meter. Periodiek kun je rapporteren op deze KPI’s. Verdere analyse is dan mogelijk om een verklaring te geven wanneer een KPI niet gehaald wordt. Daarbij kun je kijken naar de voortgang van de lopende renovatieprojecten, die moeten uitmonden in verbetering van de vastgestelde KPI’s. Hierbij is uiteraard ook de realisatie ten opzicht van het gealloceerde budget te volgen, zodat de koppeling tussen beleid en jaarlijkse budgettering zichtbaar blijft.

Leefbaarheid
Net als bij het thema duurzaamheid is aanpak toepasbaar voor leefbaarheid en betaalbaarheid. Afgeleide KPI’s voor leefbaarheid zijn het aantal uitzettingen (als gevolg van leefbaarheid) en het aantal leefbaarheidsdossiers en meldingen. Dit zijn interne KPI’s. Een extern bepaalde KPI is de huidige leefbaarheidssituatie (voldoende of beter) en ontwikkeling (geen ontwikkeling of vooruitgang) uit de Leefbaarometer van de overheid. Zeker wanneer een woningcorporatie in bepaalde buurten goed vertegenwoordigd is, biedt de Leefbaarometer goede informatie. Verdere analyse is dan mogelijk op de leefbaarheidsprojecten en de realisatie van het budget. Zo kun je de koppeling tussen investeringen in buurten en complexen met de (verbetering) in leefbaarheid in de tijd zichtbaar maken.

Betaalbaarheid van wonen
De betaalbaarheid van wonen is van oudsher de basis van de volkshuisvesting. Om te voldoen aan de doelstelling om voldoende betaalbare woningen te hebben, zijn twee indicatoren bruikbaar. Enerzijds een percentage goedkope woningen op de totale portefeuille en anderzijds de (wettelijke) passende toewijzing aan huurders. Als KPI kun je ervoor kiezen om de vastgoedportefeuille uit bijvoorbeeld minimaal 75% goedkope woningen te laten bestaan, woningen tot en met de lage aftoppingsgrens. Deze woningen moet de corporatie uiteraard ook passend toewijzen. Hiervoor geldt het wettelijke percentage van 95% passend.

Drie thema’s, één dashboard
Idealiter wil je de drie thema’s in één overzichtelijk beleidsdashboard. Hier kun je de periodieke voortgang monitoren en jaarlijks je beleid op toetsen. Daarnaast levert het dashboard tevens de input voor de jaarlijkse budgetteringsronde. Dit vergt wel een integratie van verschillende interne en externe bronnen. Alleen dan kun je een dashboard opbouwen. Zie het voorbeeld van het CNS-beleidsdashboard, waarin bovenstaande thema’s samenkomen en dat als basis kan dienen. Vanuit elke visualisatie kun je eenvoudig doorklikken naar detail informatie bij de KPI met eventueel afgeleide KPI’s. Ook is de detailinformatie de basis voor verdere analyses.

Benieuwd naar het Dashboard Beleid? Neem contact op met ilse.van.der.steen@cns.nl