Woningcorporaties hebben de afgelopen jaren enorme verduurzamingsstappen gezet, en inmiddels heeft bijna de helft van de sociale voorraad in Nederland een A-label. Desondanks mag de voet niet van het duurzaamheidsgaspedaal en moet de sector vaart blijven maken. Wat is daarvoor nodig? CorporatieGids Magazine sprak erover met Gerrolt Ooijman, directeur-bestuurder van Wonion: “Voor ons betekent ‘duurzaam’ niet alleen een lage energierekening, maar vooral een gezonde, prettige en toekomstbestendige woning in een fijne leefomgeving.”
Voor Wonion zijn de belangrijkste duurzaamheidsuitdagingen sterk verweven met haar missie: kwaliteit van leven door duurzaam wonen. Gerrolt: “We benaderen duurzaamheid in de volle breedte – met aandacht voor gezondheid, circulariteit, klimaatadaptatie en biodiversiteit. Al deze aspecten hangen samen met de kwaliteit van wonen. Tegelijkertijd is betaalbaarheid een van de grootste uitdagingen. Hoe zorg je ervoor dat woningen energiezuinig, comfortabel en toekomstbestendig zijn, zónder dat de woonlasten voor huurders stijgen? Zeker in een tijd waarin materialen en arbeid steeds duurder worden, is het belangrijk om daarin de juiste balans te vinden.”
A-score
Wonion heeft de afgelopen jaren gewerkt aan het verbeteren van de duurzaamheidsprestaties van haar woningbezit. En met succes, resulterend in de A-score die de corporatie uit Ulft afgelopen jaar opnieuw behaalde in de Aedes-benchmark. “De focus lag hierbij op het verbeteren van de woonlasten van huurders, de energetische verbetering versnellen door bijvoorbeeld warmtepompen en isolatie, verduurzaming combineren met natuurlijke onderhoudsmoment én experimenteren en leren. Wonion is een ambitieuze en innovatieve organisatie die openstaat voor nieuwe ontwikkelingen en initiatieven neemt. We doen niet alleen mee aan verschillende pilots op het gebied van circulair bouwen, biobased materiaalgebruik en natuurinclusieve wijkontwikkeling, maar zetten zelf ook actief stappen om deze thema’s in de praktijk te brengen. Dit inzicht helpt ons bij de realisatie van onze doelen voor de lange termijn, zoals volledig klimaatneutraal én circulair zijn in 2050, een woningbezit in 2030 dat gemiddeld een A+ scoort met betaalbare woonlasten én het hebben van een klimaatpositieve impact. Oftewel woningen die meer bijdragen aan het klimaat en de leefomgeving dan ze kosten.”
Fundament van de organisatie
Hiervoor is het noodzakelijk dat duurzaamheid niet wordt gezien als iets dat ‘erbovenop’ komt, zegt Gerrolt: “Het moet juist het fundament van de organisatie vormen. Onze visie is dat duurzaam wonen niet alleen gaat over energie en techniek, maar over de kwaliteit van leven. Nu en in de toekomst. Dat vraagt om een brede benadering van duurzaamheid, de samenwerking opzoeken met partners en lef en ondernemerschap tonen door het voortouw te nemen in nieuwe ontwikkelingen. Praktijkervaring is daarbij leidend. Wat werkt, wordt opgeschaald. Wat niet werkt, biedt waardevolle lessen. Zo zoeken we steeds naar de meest duurzame oplossing.”
Brede blik
Op de vraag wat een brede blik in de praktijk oplevert, zegt Gerrolt: “Een goed voorbeeld is het project aan de Heuvelstraat in Silvolde. Daar hebben we met samenwerkingspartners een extra stap gezet op duurzaamheid en circulariteit. Er is niet alleen gekozen voor energiezuinige nieuwbouw, maar ook voor het gebruik van biobased bouwmaterialen zoals hout en hennep, waterdoorlatende verharding om regenwater op te vangen en groene erfscheidingen en gevelbegroeiing voor biodiversiteit. Ook hebben we overlegd met bewoners over hittestress en hun wensen voor koelte en comfort. Daarnaast zijn er materialen hergebruikt, zoals bakstenen en dakpannen, en wordt regenwater hergebruikt. Door deze elementen te integreren, ontstaat een toekomstgerichte woning én wijk.”
Kansen benutten
“Een te eenzijdige focus op energieprestatie kan andere belangrijke doelen in de weg staan – zoals gezondheid, comfort of een klimaatadaptieve omgeving,” gaat Gerrolt verder. “Benut de kansen op gezondheid, leefplezier en maatschappelijke waarde door bijvoorbeeld te zorgen voor goede ventilatie om vochtproblemen te voorkomen en een gezond binnenklimaat te creëren. Of richt de buitenruimte klimaatadaptief in, zodat je hittestress en wateroverlast voorkomt én bijdraagt aan een prettige leefomgeving. Ik merk dat in de sector nog veel nadruk ligt op energieverbetering, gestimuleerd door subsidies en regelgeving. Gelukkig zien steeds meer collegacorporaties dat dit alleen niet voldoende is. Wonion speelt hierin graag een gidsrol.”
Circulair en biobased
Zo zet Wonion al jaren in op het gebruik van circulaire en biobased materialen: “Bij nieuwbouwprojecten wordt bijvoorbeeld gekeken naar het hergebruik van bouwdelen, houtconstructies en isolatie van hennep of stro. Ook bij renovaties worden materialen herwonnen of vervangen door duurzame alternatieven. Zo zijn bij een ander project in Silvolde gevels vervangen met biobased panelen van lokaal geoogste vezels. Binnen zijn oude keukenblokken gedemonteerd en onderdelen opnieuw ingezet. Circulair denken vraagt wel om een andere planning en logistiek, is vaak iets duurder en de kwaliteitsborging is lastiger bij hergebruik. Maar toch ziet Wonion het als een noodzakelijke investering voor de toekomst. Door daarbij lokaal samen te werken – bijvoorbeeld met circulaire hubs of leveranciers – wordt het stap voor stap haalbaarder.”
Gezond leefklimaat
Het gebruik van alternatieve materialen kan ook helpen een gezondere omgeving voor huurders te creëren, zegt Gerrolt: “Gezondheid is voor ons een belangrijk duurzaamheidsaspect aangezien een woning niet alleen veilig moet zijn, maar ook moet bijdragen aan het fysieke en mentale welzijn van de bewoner. Door bijvoorbeeld gebruik te maken van dampopen of ademende materialen, draag je bij aan een gezond binnenklimaat. Ook zijn onderdelen als goede ventilatie en voldoende daglichttoetreding standaard in onze ontwerpen, gebruiken we geen toxische materialen én besteden we met partners aandacht aan een groene buitenruimte voor beweging, ontmoeting en mentale rust.”
Duurzaamheid verankeren
Wanneer duurzaamheid het fundament van je organisatie vormt, wordt het een vast onderdeel van beleid, begroting en overleg. Gerrolt: “Hierdoor is iedere Wonion-collega zich bewust dat duurzaamheid in alle aspecten van onze organisatie een belangrijk onderwerp is. Daarbij geven we ruimte voor initiatief zodat nieuwe ideeën van binnenuit komen. Iedereen die een voorstel heeft om iets duurzamer te doen, wordt serieus genomen en we kijken of het gerealiseerd kan worden. Denk aan het realiseren van een groen dak, sensoren om effectiviteit van verduurzaming te meten, fietsen naar werk stimuleren of het versturen van koffiedrab naar een champignonkweker. Extern zetten we in op langdurige samenwerking met ketenpartners, waarbij duurzaamheid centraal staat in de selectie en evaluatie. Om duurzaamheid in de organisatie te verankeren zet je het niet neer als een afdeling, maar maak je het voor iedereen een gedeelde verantwoordelijkheid.”
Huurderparticipatie
“De participatie van huurders is hierbij essentieel,” gaat Gerrolt verder. “We betrekken hen op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door bij renovaties of herstructurering bewonersbijeenkomsten, persoonlijke gesprekken thuis of een inloopspreekuur in de buurt te organiseren. We maken ook gebruik van verhalen en voorbeelden uit de buurt om duurzaamheid tastbaar te maken en bieden energiebespaaradviezen op maat via energiecoaches of woonadviseurs. Het is belangrijk dat bewoners zich gehoord voelen én concreet voordeel ervaren. In andere woorden: meer comfort, lagere lasten en meer zeggenschap.”
Winst en bijvangst
Met de brede duurzaamheidsvisie heeft Wonion volgens Gerrolt op verschillende punten winst geboekt: “Ons woningbezit scoort bijvoorbeeld ver boven het landelijke gemiddelde qua duurzaamheid, we hebben een hogere tevredenheid onder bewoners die zelf lagere energielasten ervaren. Ook hebben we een lagere total cost of ownership door strategisch onderhoud en de inzet van duurzame materialen. Interessante bijvangst is dat de focus op duurzaamheid onze regionale netwerken versterkt en onze innovatiekracht en maatschappelijke relevantie heeft vergroot.”
Toekomstbestendig bezit
“Collegacorporaties mogen zeker leren van onze geleerde verduurzamingslessen,” gaat Gerrolt verder. “Het belangrijkste is dat je gewoon klein begint en leert van wat niet werkt. Veel duurzame oplossingen hoeven helemaal niet duurder te zijn, als je het maar slim combineert met andere opgaven. Werk daarbij nauw samen met huurders en ketenpartners, want zij maken het verschil. Verbreed je blik en neem thema’s als gezondheid, circulariteit en leefomgeving mee. Want alleen dan creëren we écht toekomstbestendige woningen.”
Bron: CorporatieGids Magazine, Foto: Theo Scholten
Zoals ieder jaar was het een voorrecht om CorporatiePlein te mogen organiseren. En de 2024-editie, de veertiende van het…
www.corporatieplein.nlCorporatieGids Magazine - Juni 2025 Inhoud Gerrolt Ooijman (Wonion): Duurzaamheid als fundament van de organisatie Camiel Schuurmans (NabijWonen): Ouderwets…
Zoek en vind leveranciers en adviesbureaus die IT-diensten en oplossingen aanbieden aan woningcorporaties.