Woningcorporaties hebben grote uitdagingen als het gaat om de verduurzaming van hun bezit. Maar in één keer naar Nul op de Meter, dat is niet altijd haalbaar. Woningcorporatie Wold & Waard – verantwoordelijk voor zo’n 5.500 woningen in het Westerkwartier – kiest voor een ‘hybride verduurzamingsslag’. Projectleider verduurzaming Fred Sekema vertelt aan CorporatieGids Magazine waarom dit voor corporatie én huurder de beste keuze is: “Wij maken nu een goede assist, zodat we over twintig jaar de verduurzamingsbal in het doel kunnen tikken.”
Betaalbaarheid en beschikbaarheid zijn de grootste uitdagingen voor de Groningers als het gaat om verduurzaming, begint Fred het gesprek: “We hebben in 2019 al eens een Nul op de Meter-project gedaan voor ons bestaande bezit. Daar kwamen we erachter dat in één keer die stap maken simpelweg te duur is. Daarnaast willen we vaak wel stappen zetten, maar lukt het niet doordat grondstoffen of mankracht niet beschikbaar zijn. Daarom hebben we de keuze gemaakt om nu onze woningen in één keer op zo’n manier te verbeteren dat ze in de toekomst met een kleine upgrade aardgasloos én CO2-neutraal kunnen worden gemaakt.”
No regret
Dat betekent onder andere kiezen voor ‘no regret’-maatregelen, vertelt Fred: “Dat houdt in dat we maatregelen nemen die nu veel verschil maken én toekomstbestendig zijn. Denk aan het isoleren van de vloer, muren en dak, het plaatsen van zonnepanelen en de installatie van een hybride warmtepomp. Hierdoor wordt de woning nog net geen NOM, maar krijgt het wel een A+++-label. Naast de duurzaamheidstap willen we beperken hoe vaak we moeten langskomen bij de huurder en hoe ingrijpend de maatregelen zijn. Een van de uitgangspunten is dat zij zoveel mogelijk voordeel ondervinden en zo min mogelijk last.”
Assist
Die aanpak past bij de verduurzamingsstrategie van Wold & Waard. “Waar veel collegacorporaties kijken naar labels, sturen wij vooral op woonlasten en CO2-besparing. Wij willen nu een grote stap maken door de eerdergenoemde aanpassingen toe te passen waardoor een CO2-reductie van 70 tot 80 procent wordt gerealiseerd. Die assist tikken we over zo’n twintig jaar in het doel door met een kleine stap CO2-neutraal te worden.”
Verse lucht
Een pilot waar Wold & Waard momenteel mee bezig is, is aan de Waezenburglaan in Leek waar twintig woningen worden verbeterd. “Bij deze woningen is onze strategie goed zichtbaar. We pakken de schil en installaties aan zodat de jaren 60-woningen qua duurzaamheid op hetzelfde niveau komen te liggen als huizen die tien jaar geleden gebouwd werden. Een onderdeel van het project is de realisatie van een hybride warmtepomp en luchtververser van Alklima/Mitsubishi Electric, geïnstalleerd door ComfortPartners Groningen. Waar woningen voorheen een dichte doos waren die vanuit de zolder werden geventileerd, hebben we nu een luchtfilter in de woonkamer ingebouwd. Dat betekent dat er minder overlast is bij installatie omdat niet overal gaten geboord moeten worden én een systeem dat minder ruimte in beslag neemt. Dat is voor de huurder fijn omdat zij bijvoorbeeld ook hun gordijnen of behang niet hoeven aan te passen.”
Draagvlak
Het minimaliseren van de impact voor de huurder helpt Wold &Waard bij het creëren van voldoende draagvlak voor de verduurzamingsaanpassingen, legt Fred uit: “We proberen huurders al twee jaar voor het uitvoeren hiervan al te informeren. We leggen het waarom uit we dit doen, houden bewonersavonden en gaan indien gewenst ook één op één met ze in gesprek. Hier leggen we niet alleen uit wat het hen oplevert, maar ook wat het hen kost qua geld én overlast. Zo vragen wij een huurverhoging van 40 euro maar geven we wel een woonlastengarantie waarbij huurders gegarandeerd niet meer betalen bij gelijk gebruik van de woning. Overigens heeft tot dusver geen enkele huurder hiervan gebruikgemaakt.”
Elektrisch kacheltje
Door de huurder mee te nemen in de voor- én nadelen, lukt het Wold & Waard om nagenoeg 100 procent medewerking te krijgen bij verduurzamingsaanpassingen. “Naast het informeren zijn we ook niet bang om mee te werken aan wensen van bewoners en maatwerk te leveren. Een goed voorbeeld daarvan een oudere meneer die liever geen centrale verwarming wou. Hij had de schoorsteenmantel bij de gaskachel zelf gemaakt van oude spoorbielzen en vond het een mooie plek met allemaal foto’s van dierbaren. Deze plek gaf hem veel gezelligheid; zijn pantoffels zette hij altijd even op de kachel om op te warmen. Na overleg met aannemer hebben we afgesproken dat de schouw gewoon kon blijven. Dat was goed nieuws. In de schouw is een elektrisch kacheltje gezet, met vlammen, ook gezellig. De huurder is hiermee helemaal tevreden én we hebben zijn handtekening ontvangen voor de aanpassingen.”
Gedragsverandering begeleiden
Ook na de verduurzamingsslag helpt Wold & Waard haar huurders bij de ingebruikname van de nieuwe installaties. “Na zes weken krijgen ze bezoek van onze energiecoach. Hij legt hoe ze hun woning moeten gebruiken,” legt Fred uit. “Dat klinkt raar, maar een duurzaam huis vraagt om ander gedrag. Bijvoorbeeld over het slim omgaan met zonnepanelen of het juiste stookgedrag. De huurder moet hierbij begeleid worden om het maximale rendement te halen. Het is immers makkelijk terug te vallen in oude gewoonten, maar dan valt de besparing wel een stuk lager uit.”
Communicatie is de sleutel
Wold & Waard wil de komende periode 130 woningen per jaar verduurzamen, sluit Fred af. “Daarbij willen we zoveel mogelijk opschalen, alleen is dat door het tekort aan vakmensen lastig in te schatten. Mensen vragen ons weleens wanneer ze aan de beurt zijn, maar door die onzekerheid én mogelijke veranderende wet- en regelgeving, is het lastig om plannen te maken voor de lange termijn. Wat we wel proberen te doen is veel aandacht blijven besteden aan de communicatie met de bewoner. ‘Zeg wat je doet en doe wat je zegt’ is de sleutel om medewerking te verkrijgen en verbloem daarbij eventuele overlast niet. Uiteindelijk heeft het leeuwendeel van de huurders daar begrip voor, als je de verwachtingen maar goed managet.”
Bron: CorporatieGids Magazine, Foto: Johan Bosma
Zoals ieder jaar was het een voorrecht om CorporatiePlein te mogen organiseren. En de 2024-editie, de veertiende van het…
www.corporatieplein.nlCorporatieGids Magazine - November 2024 Inhoud Ferry van der Pal (Wonen Wateringen): Fusie leidt tot betere bijdrage aan de volkshuisvestelijke opgave…
Zoek en vind leveranciers en adviesbureaus die IT-diensten en oplossingen aanbieden aan woningcorporaties.