Bij veel woningbouwprojecten komt de omgeving pas aan bod als het ontwerp al grotendeels vastligt. Maar wat gebeurt er als je de leefomgeving als uitgangspunt neemt, en niet het sluitstuk? “Toekomstbestendig bouwen gaat over méér dan energie of betaalbaarheid alleen – het draait om een gezonde balans tussen mens, natuur en gebouwde omgeving.” Dat zegt Erwin Slagboom, Manager Commercie en Marketing bij Hodes Huisvesting. In gesprek met CorporatieGids.nl vertelt hij over het centraal stellen van de leefomgeving en waarom participatie, biodiversiteit en rust minstens zo belangrijk zijn als een CO2-reductie.
De leefomgeving is in de traditionele bouwpraktijk vaak nog een nagedachte, begint Erwin het gesprek: “Er wordt nog te vaak ontworpen vanuit technische randvoorwaarden of een standaard programma van eisen, waarbij pas later wordt gekeken hoe het gebouw past in zijn omgeving en hoe mensen het beleven. Voor ons betekent de leefomgeving centraal stellen dat we al in de eerste schetsfase nadenken over hoe mensen straks wonen, zorgen of leren op die plek. We integreren sociale interactie, groen, water, schaduw en biodiversiteit vanaf het begin in het ontwerp. Bijvoorbeeld door bij een recent project te kiezen voor een ruitvormige opstelling van woningen rond een gemeenschappelijke binnentuin. Deze tuin is ingericht met inheemse beplanting, natuurlijke zitplekken en voldoende schaduw. Dat nodigt uit tot ontmoeting en rust, én draagt bij aan biodiversiteit. De leefomgeving is het gebouw.”
Meerwaarde zit in synergie
Gedreven door wet- en regelgeving zetten corporaties vaak in op energieprestaties en betaalbaarheid. “Hele belangrijke thema’s, die volgens ons niet het hele plaatje dekken. Wij nemen bij ieder project zes thema’s mee: energie & klimaat, klimaatadaptief, natuurinclusief, materialen & circulariteit, gezondheid & comfort en sociale cohesie & participatie. Daarbij is een integrale aanpak waarbij alle thema’s worden meegenomen essentieel, anders kunnen oplossingen elkaar tegenwerken. Denk aan een gebouw dat wel energiezuinig is, maar door een verkeerde materiaalkeuze een ongezond binnenklimaat heeft. Of een wijk die volledig is versteend, waardoor bij hevige regenval wateroverlast ontstaat of bij veel en sterke zonuren hittestress.”
“De meerwaarde zit dan ook in synergie. Bijvoorbeeld in groene gevels en daken die tegelijkertijd isoleren, de biodiversiteit bevorderen en water bufferen. Of biobased materialen die bijdragen aan een gezond binnenklimaat en circulair zijn. Zo ontstaat meerwaarde voor zowel mens als planeet, zonder dubbel werk of extra kosten.”
Integrale aanpak
Op de vraag wat het vraagt van een corporatie om deze thema’s integraal mee te nemen, vertelt Erwin: “Het vraagt vooral om slimme keuzes vroeg in het proces. Ontwerp bijvoorbeeld met principes als passieve zonering, oriëntatie en materiaalkeuze. Ga daarnaast de samenwerking aan met landschapsontwerpers, ecologen en bewoners. En maak gebruik van modulaire én biobased bouwsystemen. Deze manier van werken hoeft helemaal niet duurder te zijn. Want juist door industrieel te bouwen, hou je grip op kosten. Bovendien leiden lagere energielasten, betere gezondheid en minder beheer op termijn tot een positieve businesscase.”
Haalbare keuzes
“Hodes Huisvesting ondersteunt woningcorporaties op een praktische én strategische manier bij het realiseren van toekomstbestendige leefomgevingen”, gaat Erwin verder. “Dat doen we door onze kennis te delen over circulair, klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen – altijd met oog voor sociale cohesie en participatie. We faciliteren co-creatie met bewoners, gemeenten en corporaties om samen tot gedragen ontwerpen te komen. Daarnaast leveren we integrale oplossingen: van ontwerp tot onderhoud, inclusief energiemodellen, biodiversiteitsadvies en materiaalpaspoorten. Zo vertalen we beleidsambities naar concrete, haalbare keuzes binnen budget en planning – met oog voor de praktijk én de mens.”
Bewonersparticipatie
Oog voor de mens betekent aandacht voor bewonersparticipatie. “Oftewel; niet voor mensen bedenken wat goed is, maar samen ontwerpen, bouwen en onderhouden. En het liefst zo vroeg mogelijk in het proces. Een voorbeeld daarvan is hoe we bij een schoolproject leerlingen, docenten en buurtbewoners hebben gevraagd naar hun ideeën over de buitenruimte. Dat leidde tot een natuurlijk speelplein, gedeeld groen en een veilige looproute: allemaal ideeën van de gebruikers zelf.”
Sociale cohesie verbeteren
Deze integrale blik op de leefomgeving helpt ook de sociale cohesie te verbeteren, legt Erwin uit: “Groen werkt immers verbindend. Natuurinclusieve woonwijken met collectieve tuinen, gedeelde regentonnen en wadies of insectenhotels stimuleren interactie. Mensen ontmoeten elkaar bij de moestuin of wanneer ze samen vogels spotten vanuit een groene binnentuin. Daarnaast draagt biofiel bouwen bij aan rust en welzijn. Dat verlaagt stress en vergroot het gevoel van veiligheid en samenhang in een buurt.”
Praktische voorbeelden
Hoewel er volgens Erwin een duidelijke beweging is richting integraal en toekomstbestendig bouwen, lopen ze in de praktijk nog tegen drempels aan: “Ze willen vaak wel, maar hebben beperkte kennis over oplossingen, zijn bang voor hoge kosten of beheerlasten en ervaren een hoge complexiteit in regelgeving en vergunningen. De sleutel ligt in bewustwording, inspiratie en praktische voorbeelden. Daar proberen wij bij te helpen met bewezen oplossingen die werken én betaalbaar zijn.”
Morgen mooier maken
“De grootste winst ligt vooral in het ontwerpen van gebouwen die meer teruggeven dan ze kosten,” sluit Erwin af. “Met andere woorden: gebouwen die meer CO2 opslaan dan ze uitstoten, mensen gezonder en gelukkiger maken in plaats van vervreemden en onderdeel zijn van de natuur. Wanneer we bouwen voor én met mensen, vanuit respect voor de aarde, maken we morgen echt mooier – vandaag al.”
Bron: CorporatieGids.nl, Foto: Hodes Huisvesting
Zoals ieder jaar was het een voorrecht om CorporatiePlein te mogen organiseren. En de 2024-editie, de veertiende van het…
www.corporatieplein.nlCorporatieGids Magazine - Juni 2025 Inhoud Gerrolt Ooijman (Wonion): Duurzaamheid als fundament van de organisatie Camiel Schuurmans (NabijWonen): Ouderwets…
Zoek en vind leveranciers en adviesbureaus die IT-diensten en oplossingen aanbieden aan woningcorporaties.