• Home
• Nieuws

De woningmarkt wordt steeds meer regionaal (deel 2)

Geplaatst door CorporatieMedia op Thursday 10 November 2022

We zien in de markt voor sociale huurwoningen steeds meer verhuizingen tussen gemeenten. Het is verstandig om dat juist te faciliteren in plaats van te beperken. Niet voor niets is de vrijheid van vestiging een Europees grondrecht.

Eerder deze maand schreef Henk van Dijk, adviseur woningmarkt bij Enserve, over het plan van minister Hugo de Jonge om 50% van de woningen met voorrang te verhuren aan eigen inwoners van een gemeente. Ik geef mijn collega gelijk. Het is geen goed plan. Met een stijgend aantal verhuizingen tussen gemeenten is het verstandiger om dat te faciliteren en niet te beperken. Toch zien we in een aantal regio’s waar Enserve werkzaam is een tegenovergestelde trend. Nu de druk op de woningmarkt steeds hoger wordt, worden voor kleine kernen soms bindingseisen gesteld.

Niet een hand maar een land vol woningen
Het plan van minister De Jonge is dus niet aan dovemansoren oren gericht. Wie een hek plaatst om een gemeente wordt onbedoeld ook een poortwachter. De leraar en politievrouw moeten wel door, anderen niet. De ene is blij en de andere juist verdrietig. De som is nul. Niet doen dus is ook mijn conclusie, want het levert alleen maar extra regels op, zonder dat er ook maar één woning bij komt.

In het artikel van Henk van Dijk lazen we dat slechts 11% van de nieuwe huurders van buiten de regio komt. De groep lijkt dus beperkt van omvang te zijn. Maar als we inzoomen op de cijfers zien we een ander beeld. De groep woningzoekenden van buiten de regio is veel groter. Zij vinden alleen veel moeilijker een woning dan mensen die binnen de regio wonen. Voor de regio Alkmaar en omgeving (Sociale Verhuurders Noord-Kennemerland – SVNK) ziet het beeld er zo uit:

Wanneer woningzoekenden van buiten de regio reageren op een advertentie die op basis van inschrijftijd verhuurd wordt, is hun kans een stuk kleiner dan die van lokale woningzoekenden. Het lijkt erop dat het hek van minister De Jonge op de regiogrens al is geplaatst. Wanneer het om woningen gaat die verloot worden, is het verschil een stuk kleiner. Wat is hier aan de hand?

Veel woningzoekenden die graag naar een andere regio willen verhuizen, bijvoorbeeld omdat ze daar een baan vinden, kunnen dat (nog) niet vanwege een te korte inschrijftijd. In dit licht is het idee van Aedes om met een landelijke website voor sociale huurwoningen te werken een goed idee. Opgebouwde inschrijftijd in de ene regio kan dan overal verzilverd worden. De woningzoekende krijgt de beschikking over een land vol woningen. De politievrouw hoeft niet meer met voorrang geholpen te worden aan de poort, maar vindt zelf haar weg. Er is dus werk aan de winkel. Niet door meer hekken tussen gemeenten te plaatsen, maar door de hekken tussen de regio’s te slechten.

Wat wil de woningzoekende zelf?
In 2021 deed Enserve onderzoek naar de wensen van woningzoekenden in de Hoeksche Waard in Zuid-Holland. Wij vroegen hen: Wat is uw ervaring met het zoeken naar een geschikte woning in de Hoeksche Waard? Wat vindt u belangrijk bij het verdelen van de woningen onder de woningzoekenden die reageren?

Deze vragen stelden wij aan 1.800 van de ruim 4.500 woningzoekenden van HW Wonen in Oud-Beijerland. Dit gebeurde in de vorm van een online vragenlijst. 600 woningzoekenden vulden de vragenlijst in. Dat is een representatieve steekproef.

Het bleek dat een ruime meerderheid van 88% van de woningzoekenden instemde met de stelling dat iedereen zelf moet kunnen kiezen waar en hoe hij wil wonen. Keuzevrijheid is voor de woningzoekende een belangrijke waarde. Toch is dit niet het hele verhaal. We vroegen de woningzoekenden ook wie er voorrang moet krijgen op een woning. Van de ondervraagden gaf 49% aan dat mensen die in de Hoeksche Waard wonen voorrang moeten krijgen. Hierbij speelde ongetwijfeld mee dat een ruime meerderheid van de woningzoekenden reeds in de Hoeksche Waard woont. Mensen geven de eigen groep graag voorrang. Omgekeerd gaat ook op. Onbekend, maakt onbemind.

Conclusie
Gemeenten en corporaties stellen soms lokale bindingseisen. Daarmee hebben zij een groot deel van de woningzoekenden aan hun zijde. Het stellen van bindingseisen is echter niet zonder risico’s. Het zet de regionale samenwerking onder druk en kan de woningmarkt fragmenteren. Dat is niet in het belang van woningzoekenden. Juist in een gespannen woningmarkt is keuzevrijheid voor de woningzoekende een groot goed.

Bron: Enserve, Foto: Enserve