• Home
• Nieuws

Joop Schoppers (De Woonplaats): Oog hebben voor kansen én bedreigingen van digitalisering

Geplaatst door CorporatieMedia op Wednesday 8 December 2021

Zeg je De Woonplaats, dan zeg je Joop Schoppers. Na ruim veertig jaar werkzaam te zijn geweest bij de corporatie uit Enschede – waarvan dertig jaar in de IT – gaat de immer positieve en spraakzame Schoppers 1 februari met flexpensioen. Maar niet voordat hij samen met CorporatieGids Magazine terugblikt op de voorbije jaren. Een gesprek over technologische ontwikkelingen, de transformatie van ICT naar I&A en de kansen én bedreigingen van digitalisering.

In een vergaderzaal in het kantoor van De Woonplaats in Enschede staat een vitrinekast met ‘spullenboel’ van Joop. Een telefoon met draaischijf, oude datadragers, een microfiche reader, een polaroidcamera en eerste generatie mobiele telefoons. Het zijn de stille getuigen van de jarenlange technologische ontwikkelingen die zich ook in de corporatiesector hebben voltrokken. En de getuigen van de leef- en systeemwereld van Joop Schoppers.

In essentie niets veranderd
Veertig jaar overziend, is er volgens Joop aan de essentie van corporatie-zijn niets essentieels veranderd. “Natuurlijk wel de organisatievorm. Van verzuilde verenigingen zijn ze getransformeerd naar moderne organisaties voor iedereen. Zo waren er verenigingen rondom geloofsovertuiging, arbeidersverenigingen en verenigingen voor beroepsgroepen, zoals schildersgezellen en spoorwegpersoneel. Je moest lid zijn van de vereniging om in aanmerking te komen voor een woning. Over het algemeen overzichtelijke organisaties, die door fusies de afgelopen jaren tot grotere organisaties zijn verworden.”

Van ICT naar I&A
In de afgelopen jaren heeft Joop ‘de afdeling’ ICT en de inbedding ervan bij corporaties wel enorm zien veranderen. “Op dit moment kun je stellen dat er in veel gevallen sprake is van het in lijn zijn van bedrijfsvoering en ICT. Technisch georiënteerde ICT-afdelingen zijn getransformeerd naar Informatisering en Automatisering (I&A). FTE’s die door uitbesteding van automatisering overbodig werden, vind je terug in adviesrollen bij Informatisering. Bij Automatisering kwam wel een nieuwe rol, namelijk die van regisseur. Die rol is onmisbaar gebleken voor de aansturing van de partij aan wie is uitbesteed. In de jaren dat er nog sprake was van minder automatisering, was de afdeling ICT wat meer in de lead om het gebruik van data en IT-hulpmiddelen in de organisatie te introduceren. Tegenwoordig komt de vraag ook nadrukkelijker uit de bedrijfsvoering.”

Technologische ontwikkelingen
Op de vraag drie technische ontwikkelingen te noemen die volgens hem de grootste invloed hebben gehad op het ICT-domein, antwoordt Joop: “De opkomst van internet en e-mail is een belangrijke. Van websites die begonnen als digitale folder en nu als klantportaal fungeren waar de klant ook allerhande zaken kan regelen. Een tweede is het uitbesteden van de infrastructuur en in het verlengde ervan het cloudgebruik.” Als derde ontwikkeling wijst Joop naar zijn smartphone en daarna naar de vitrinekast. “Feitelijk kun je met een smartphone alles waarvoor je vroeger allerlei losse apparaten nodig had.”

Blockchain overschat
Toch is Joop terughoudend om direct aan de slag te gaan met het toepassen van bepaalde nieuwe technologieën. “Soms is het ook beter even te wachten op hoe iets zich ontwikkelt. Een voorbeeld daarvan vind ik de blockchain: een oplossing voor een probleem dat niet bestond. Veel verder dan het administreren van Bitcoin is dat niet gekomen.” Meer aandacht had er volgens hem wel mogen zijn voor ketenautomatisering. “Daar had de branche eerder mee kunnen en moeten starten. Wel zijn er nu technieken – zoals VERA – die uitwisseling van data door te standaardiseren vereenvoudigen.”

Digitale dienstverlening
Soms kan een digitale ontwikkeling echter ook te laat op waarde worden geschat, weet Joop uit ervaring. Als voorbeeld noemt hij de opkomst van en behoefte aan digitale dienstverlening. “Veelal werd geschermd dat een groot deel van de doelgroep er nog niet klaar voor zou zijn. Dat is wel anders gebleken nu andere branches of overheden sommige diensten uitsluitend nog digitaal aanbieden en waar klanten – nu het niet anders kan – volop gebruik van maken. Denk hierbij aan internetbankieren en DigiD. Dat corporaties overigens DigiD niet mogen gebruiken is wel een gemiste kans. Veel corporaties moesten op het vlak van authenticatie het wiel zelf uitvinden voor hun klantportalen of woonruimteverdeelsystemen.”

Open source
Toch is het zelf aan de wieg staan van een nieuwe technische ontwikkeling ook Joop niet vreemd. Als groot pleitbezorger voor het gebruikmaken van open source en deelnemer van het Woningcorporaties Open Software Initiatief (WOSI) was De Woonplaats lange tijd de enige gebruiker van de twee open source WOSI-modules. Op de vraag of WOSI uiteindelijk toch een beetje de Robin Hood in corporatiesoftwareland is gebleven, zegt hij: “Onbekend maakt onbemind. Verschillende oorzaken dat het niet breder omarmd is of wordt liggen deels aan de naamsbekendheid, het ervoor open staan als corporaties, marketingvaardigheden en het vertrek van andere initiatiefnemers van WOSI uit de branche.” Buiten Nederland lijkt open source in sociale huursectoren een beter lot beschoren. “Een WOSI-product als BIMKeeper wordt bijvoorbeeld al door ruim 40 Franse woningcorporaties gebruikt. Dat zegt wel iets. Binnen corporaties in Nederland is BIM overigens wel een actueel onderwerp. Dus wie weet.”

CorpoNet
Joop is ook bekend als lid van het eerste uur – vanaf de start in 2001 – van CorpoNet, voorheen NetwIT. Meest trots is hij op de producten CORA voor referentiearchitectuur, VERA voor gestandaardiseerde gegevensuitwisseling en BIC, de baseline Informatiebeveiliging voor woningcorporaties. “Die zijn echt door de inzet van corporaties gezamenlijk tot stand gekomen en worden beheerd door CorpoNet.” Toch heeft hij naast trots ook nog wel een wens, namelijk een sterkere relatie tussen CorpoNet en Aedes. “Niet alle corporaties zijn lid van CorpoNet, in de ogen van Aedes een zelfsturend netwerk. Wat naar mijn idee nog gerealiseerd zou moeten worden, is een actievere bijdrage die Aedes kan leveren aan het vakgebied I&A. Dus, als je lid bent van Aedes, dat je dan ook automatisch lid bent van CorpoNet. Dat zou op veel fronten een impuls kunnen zijn voor het verder professionaliseren van het vakgebied I&A bij corporaties.”

Innovatie 
Terugblikken is natuurlijk makkelijk, maar vooruitblikken is Joop allerminst vreemd. Op de vraag welke innovatieve ontwikkelingen volgens hem de corporatiesector verder gaan beïnvloeden, zegt hij: ”Ik zie een toenemend gebruik van robotisering, het gebruikmaken van data- en procesmining, toepassen van kunstmatige intelligentie (AI) en algoritmes op big data zoals het voorspellen van onderhoud of leegstand. Maar ook het verkrijgen van data door sensoren en de inzet van IoT-apparatuur. Zo kan er bijvoorbeeld een airbag onderaan een trap worden geactiveerd als een bewoner traptreden overslaat of treden met een hoge snelheid worden gepasseerd. Het verzachten van de val door die airbag scheelt fracturen.” Naast kansen ziet hij toch ook wel risico’s van digitalisering, namelijk cybercriminaliteit. “Als daar onvoldoende aandacht voor is, loopt de bedrijfsvoering gevaar en kan dat leiden tot het stil komen te staan van klantprocessen.”

Woonplaats zonder Schoppers
Een De Woonplaats zonder Joop Schoppers is bijna surrealistisch, maar toch aanstaande. Volgens Joop is zijn I&A team er klaar voor. “Het zijn fijne collega’s met veel kennis en expertise, de informatievoorziening is op orde en er wordt gebruikgemaakt van de laatste technieken. Van belang – en dat weten we – is de bedrijfsvoering daarin vooral mee te nemen en te adviseren. Zowel het team als De Woonplaats zelf zijn daar de laatste jaren in gegroeid. I&A heeft de aandacht die het verdient op alle niveaus. Ja, ook zonder Joop gaan ze het redden.”

Bron: CorporatieGids Magazine, Foto: Gijs van Ouwerkerk Fotografie